Cá lia thia hay còn gọi là cá xiêm (Betta splendens) đây là loài cá cảnh nước ngọt khá phổ biến được nhiều người chọn nuôi. Lia thia vốn là loài thuần dưỡng lâu đời ở Thái Lan, rồi lan truyền ra khắp thế giới.
Xem thêm:
Mô tả
Lia thia trưởng thành có kích cỡ tương đối nhỏ với chiều dài trung bình khoảng 6cm, một số giống cá lia thia lai có thể lên đến hơn 8cm. Chúng được biết đến như một loài cá cảnh có màu sắc sặc sỡ với bộ vây chảy dài tuyệt đẹp. Tuy nhiên màu sắc của lia thia trong tự nhiên chỉ đơn giản là màu xanh lá cây xỉn và màu nâu, kể cả bộ vây cá hoang dã cũng tương đối ngắn.

Tuy nhiên do quá trình lai tạo, chúng càng ngày càng có nhiều màu sắc sặc sỡ hơn và bộ vây cũng dài hơn. Cá xiêm có một cơ quan phức tạp trên đầu cho phép chúng lấy oxy trực tiếp từ không khí, bổ xung cho nguồn oxy hấp thu bằng mang ở dưới nước. Nếu không tiếp xúc được với mặt nước chúng sẽ bị chết đuối.
Cá lia thia ăn gì?
Cá lia thia là loài cá ăn thịt, nên cấu tạo miệng của chúng hếch lên trên để phù hợp với việc lấy thức ăn phía trên bề mặt nước. Thức ăn chủ yếu là bọ gậy, ấu trùng của các loài côn trùng khác. Trong môi trường nuôi nhốt, chúng được cho ăn giun đỏ, viên thức ăn được trộn từ thịt ôơm băm nhuyễn, thịt cá và cả vitamin.
Và một điều đặc biệt chú ý đối với những ai đang nuôi lia thia là không bao giờ cho chúng ăn thức ăn có bột ngũ cốc, điều này có thể làm cá chết. Nếu môi trường có nguồn thức ăn dồi dào, lia thia sẽ sống lâu hơn và cả màu sắc cũng sặc sỡ hơn, hơn nữa khi các vây bị rách cũng sẽ nhanh chóng được lành lại.
Màu sắc cá lia thia
Trong tự nhiên màu sắc cá chỉ nổi bật khi chúng bị kích động, nhưng khi được lai tạo màu sắc là vô cùng phong phú, gồm các màu như đỏ, xanh lam, xanh lá, xanh ngọc, màu cam, vàng và cả trắng. Hầu hết chúng đều có màu sắc óng ánh và thay đổi theo từng góc nhìn hay cường độ ánh sáng.

Khi bị kích động, và chuẩn bị chiến đấu với nhau, chúng thường bành 2 mang ra, căng vây rồi nghiêng người về phía đối thủ, màu sắc ở phần đầu có thể chuyển sang đen hoặc sậm màu ở phần đầu, bộ vây trở nên rực rỡ và lấp lành, lúc này trông chúng thật sự uy nghi và dữ tợn.
Môi trường sống
Môi trường sống ngoài tự nhiên gần gũi và thường thấy nhất là ở những con mương nước chảy, dưới khe ruộng hoặc các vũng nước nhỏ… ở những nơi này chúng thường tạo ra cho riêng mình một vùng lãnh thổ, trong các hốc đá nhỏ, hoặc những lùm bụi cây thuỷ sinh. Chúng bảo vệ lãnh thổ vô cùng mạnh mẽ và sẽ đánh bại bất kỳ kẻ xâm phạm nào.
Thông thường cá đực sẽ hung hăng hơn cá cái, và nó sẽ hung hăng đến mức tự xung đột với hình ảnh của chính mình trong gương. Vì vậy nếu ai có ý định nuôi chúng trong bể gương thì nguy cơ rất cao là nó sẽ bị tổn thương do phải chiến đấu với hình ảnh của chính mình. Và cũng chính vì cái tình khí hung hăng đó, lia thia đã trở thành một trò tiêu khiển cho con người.
Sinh sản
Cá lia thia cái đẻ trứng còn cá đực sẽ có trách nhiệm trông coi cho đến khi trứng nở. Trong điều kiện nuôi nhốt, sau khi cá cái đẻ xong trứng nên vớt nó ra nếu không có thể nó sẽ ăn những quả trứng vừa sinh ra.

Lúc này lia thia bố sẽ làm một cái ổ bằng bọt khí oxy, và sẽ nhặt từng quả trứng mà cá cái vừa đẻ ra đặt vào ổ bọt khí của nó. Trứng được ấp trong khoảng 30 đến 40 giờ, và khoảng từ 3 đến 4 ngày sau các trứng sẽ nở hết.