Cách nuôi chim bồ câu – Có khoảng hơn 500 loài chim bồ câu hoang dã và khoảng hơn 175 giống chim bồ câu nhà. Trong suốt quá trình thuần hóa, nuôi và lai tạo, con gười đã phát triển các ra giống chim với nhiều đặc điểm khác nhau. Một số loại chim bồ câu được chọn nuôi để lấy thịt, một số nuôi để huấn luyện các hoạt động thể thao, một số được sử dụng trong y học…
Xem thêm
Mục Lục
Chọn giống – Cách nuôi chim bồ câu
Việc lựa chọn giống chim bồ câu sẽ phụ thuộc vào mục đích chúng được nuôi. Dù bất kỳ sở thích của bạn là gì vẫn luôn có một giống chim bồ câu phù hợp, sau đây là một số hình thức nuôi chim bồ câu với mục đích khác nhau.
Nuôi để lấy thịt ( Thương mại ) – Cách nuôi chim bồ câu
Các giống chim bồ câu phổ biến được nuôi để sản xuất thịt bao gồm chim bồ câu vua trắng (white king), bồ câu Pháp Carneau, bồ câu Pháp (French Mondain) và chim bồ câu gà Mỹ khổng lồ. Chim bồ câu non được nuôi để thu hoạch thịt được gọi là bồ câu ra ràng ( squab ).
Trong quá trình ấp trứng, chúng phát triển tiếng kêu và chỉ ăn “sữa chim bồ câu” (pigeon milk) được hình thành trong mùa sinh sản của chim cha mẹ. Bồ câu ra ràng được thu hoạch khi chúng sắp rời tổ, thường từ 26 đến 30 ngày tuổi, với trọng lượng khoảng 500 gam. Trung bình cứ khoảng 10 cặp chim bồ câu có thể sinh ra tám con chim non mỗi tháng.
Để tăng năng suất, có thể cung cấp một tổ thứ hai cho mỗi cặp chim. Sau khi trứng nở, chim bồ câu cái sẽ đẻ thêm hai quả trứng vào tổ thứ hai và ấp chúng trong khi chim bồ câu trống đảm bảo nhu cầu của hai con chim trong tổ thứ nhất.
Nuôi để làm kiểng / cảnh – Cách nuôi chim bồ câu
Có một số giống chim bồ câu có kích cỡ, hình dạng và màu sắc đa dạng, được sử dụng cho mục đích làm cảnh. Để tìm hiểu về đặc điểm riêng của từng giống, bạn nên tham khảo các sách tiêu chuẩn về chim bồ câu. Một số giống chim ban đầu được tạo ra với các mục đích khác nhau, nhưng sau đó đã chuyển sang trở thành chim bồ câu cảnh trong những năm gần đây.
Nói chung, loại chim bồ câu cảnh có kích thước lớn hơn, hình dạng cồng kềnh hơn và cân nặng hơn so với các giống chim được chọn ban đầu. Tuy nhiên, quá trình lai tạo theo các tiêu chuẩn mới đã dẫn đến mất một số đặc điểm ban đầu như việc chăm sóc kỹ lưỡng chim non và khả năng sinh sản nhanh.
Các giống chim cảnh thường có hình dạng cơ thể độc đáo hoặc bộ lông nổi bật. Ví dụ, giống chim bồ câu Fantail có đuôi rộng và nổi bật. Với hình dạng đặc biệt này, khiến chúng không thể bay nhanh và khó phát hiện được sự tiếp cận từ phía sau hoặc phía trước của các loài chim săn mồi, do đó chúng cần được nuôi trong chuồng và chuồng có không gian cho chúng bay. Tương tự, giống chim bồ câu Jacobin có một cụm lông vũ ở một bên cổ và một “mũ” lông vũ trên đỉnh đầu. Những lớp lông này che khuất tầm nhìn của chim từ mọi phía, ngoại trừ phía trước.
Bồ câu đưa thư – Cách nuôi chim bồ câu
– Chim bồ câu đã được huấn luyện để quay về chuồng hoặc lồng của chúng sau khi được thả. Khả năng này có thể được áp dụng trong nhiều hoạt động khác nhau, bao gồm việc truyền đạt tin tức ( đưa thư ) hoặc tham gia các cuộc bay đua.
Ngay từ thời Hy Lạp cổ đại, người ta đã sử dụng chim bồ câu để đưa thư. Trong kỷ nguyên Thế vận hội Olympic đầu tiên, chim bồ câu được sử dụng để mang tin tức đến người dân, người ta hồi hộp chờ đợi kết quả của các “vận động viên” mà họ yêu thích.
Trong Thế chiến thứ nhất và thứ hai, chim bồ câu đóng vai trò là kẻ mang thông tin giữa các máy bay chiến đấu trên chiến trường và các trung tâm chỉ huy. Nhiều người lính đã được cứu nhờ vào những tin tức do chim bồ câu mang đến.
Một trong những con chim bồ câu nổi tiếng nhất là Cher Ami trong Thế chiến thứ nhất, đã bay 40 km trong 25 phút để gửi thông điệp về “Tiểu đoàn cuối cùng”. Chú chim đã thực hiện điều này khi đang bị thương ở chân và một lỗ trên ngực. Một chú chim bồ câu đưa tin khác, có tên là GI Joe, đã cứu sống những người lính Đồng minh vào năm 1943. Thông điệp mà chú chim này mang đã ngăn chặn một cuộc pháo kích vào một vùng đất đã bị chiếm trước đó. Chú chim đã hạ cánh ngay khi máy bay ném bom chuẩn bị cất cánh.
– Gần đây, chim bồ câu đã được áp dụng trong các hoạt động thương mại. Bên cạnh đó, chim bồ câu dẫn đường cũng đã được sử dụng trong nhiều nghi lễ khác nhau, đặc biệt là chim bồ câu trắng. Thả chim bồ câu trắng là một thủ tục phổ biến trong các dịp cưới hoặc tang lễ. Thậm chí Disney cũng duy trì một đàn chim bồ câu trắng để thả trong các sự kiện khác nhau.
Cuộc đua chim bồ câu đã xuất hiện tại Bỉ vào thế kỷ 18. Những người nhập cư từ Bỉ đã mang môn thể thao này và những chú chim bồ câu sang Hoa Kỳ. Bồ câu đua được biết đến với bộ lông dày và tơi mượt. Chim bồ câu mới lớn thường tham gia vào các cuộc đua kéo dài tới 480 km, trong khi bồ câu trưởng thành có thể tham gia các cuộc đua từ 800 đến 1600 km. Chim bồ câu đua phải được huấn luyện để trở về chuồng của chúng. Chỉ những con chim bồ câu non được nuôi trong một gác xếp đặc biệt mới có thể tham gia cuộc đua. Những con chim bồ câu lớn hơn được mua từ những người nuôi khác có thể cố gắng bay về chuồng ban đầu của chúng nếu được thả ra.
– Chim bồ câu lăn (Roller pigeons) đã trở thành chim biểu diễn phổ biến nhờ khả năng lộn ngược khi rơi trong không trung. Hiệu suất lộn nhào càng nhanh, càng được đánh giá cao bởi những người hâm mộ. Sở thích về chất lượng lộn nhào tốt khác nhau đối với từng người, một số ưu tiên tần số lộn nhào cao hơn, trong khi người khác quan tâm đến độ sâu của lộn nhào. Chim bồ câu lăn thường bay theo nhóm, với số lượng khoảng 20 con.
Giá trị của bộ chim biểu diễn tăng khi có nhiều con tham gia cùng lúc. Mỗi năm, Hoa Kỳ tổ chức nhiều hội nghị quốc gia dành cho những người đam mê trò chơi chim bồ câu lăn. Tương tự, chim bồ câu nhào lộn (Tumbler pigeons) cũng được nuôi để biểu diễn nhưng chúng lăn trên mặt đất vì không thể bay. Kỷ lục cho cú lăn dài nhất đã vượt qua 100 feet. Để nuôi chim bồ câu nhào lộn, chúng cần được chăm sóc như chim trên mặt đất vì không thể bay lên đậu hoặc hộp làm tổ.
– Có các sự kiện thể thao khác nhau dành cho những người yêu chim bồ câu. Trong cuộc thi chim bồ câu lặn (Diving pigeon), chim bay lên độ cao nhất định rồi bổ nhào trở về chuồng theo hiệu lệnh của người huấn luyện…
Chuồng nuôi – Cách nuôi chim bồ câu
Việc lựa chọn giống và vị trí sinh sống của bạn sẽ quyết định loại chuồng nuôi phù hợp nhất cho đàn chim bồ câu của bạn. Bạn có thể sử dụng một gian nhà hiện có (như một nhà kho cũ, nhà kính hoặc nhà vui chơi trẻ em) hoặc xây dựng một gian nhà mới. Thường thì, bạn nên dành khoảng 8 m khối không gian cho mỗi cặp chim bồ câu. Điều quan trọng cần nhớ là trong mùa sinh sản, số lượng chim bồ câu trong đàn sẽ tăng thêm hai con cho mỗi tổ. Bạn nên cân nhắc duy trì một chuồng riêng dành cho những con đã rời tổ.
Chuồng nuôi của bạn nên đáp ứng ba tiêu chí sau:
- Tạo một môi trường an toàn, nơi cung cấp sự trú ẩn và thoải mái cho chim bồ câu của bạn.
- Đảm bảo bạn cảm thấy thoải mái khi chăm sóc đàn chim của mình.
- Hãy đảm bảo chuồng nuôi có đủ không gian cho cả chim trưởng thành và con non.
Đảm bảo chim bồ câu của bạn được bảo vệ khỏi các yếu tố môi trường, đặc biệt là chim non. Chuồng nuôi cho bồ câu cần có mái che đảm bảo sự che chở ( nắng, mưa…). Hãy đảm bảo chuồng trại khô ráo – mặc dù chim bồ câu có thể chịu được nhiệt độ khắc nghiệt hơn, nhưng việc giữ cho chúng khô ráo là rất quan trọng. Chim bồ câu nuôi trong môi trường ẩm thấp có nguy cơ mắc bệnh. Chuồng nuôi cũng cần cung cấp sự bảo vệ cho chim bồ câu khỏi mèo, chó và chuột, những kẻ săn mồi tiềm ẩn quanh chúng.
Người nuôi chim bồ câu thường cung cấp cho chúng các “tủ” riêng trong chuồng. Các ngăn này thường được gọi là ô, tuy nhiên, những ô này khác với ô được sử dụng cho gà. Một thiết kế đơn giản bao gồm một tấm ván dày khoảng 2,5 cm x rộng 30 cm. Được chia thành các ngăn cao khoảng 25 cm x rộng 30 cm. Một tấm ván dày khoảng 2,5 cm x 10 cm.được đặt phía trước, phía dưới giúp giữ cho vật liệu làm tổ, trứng và chim con không rơi ra khỏi tổ.
Có một số lựa chọn máng ăn và máng uống nước khác nhau cho chim bồ câu. Tuy nhiên, việc bảo vệ những vật dụng này khỏi bị ô nhiễm bởi phân chim là rất quan trọng. Hãy cho chim vào chậu tắm một hoặc hai lần mỗi tuần, trong khoảng thời gian hai giờ mỗi lần. Đảm bảo rằng bể tắm có độ sâu từ 5 đến 7,6 cm để chim có thể nhúng mình vào nước. Ngoài ra, chọn bể tắm đủ rộng để có thể chứa nhiều kích cỡ chim. Tránh chọn bể tắm quá nhỏ, vì nếu bồ câu chồng chất lên nhau quá nhiều, những con ở phía dưới có thể gặp nguy hiểm bị ngạt thở hoặc chết đuối. Rất quan trọng phải đảm bảo rằng sau một thời gian ngắn, bạn nên loại bỏ nước trong bể tắm để tránh chim uống phải nước bẩn và mắc các bệnh nào đó.
Dinh dưỡng – Cách nuôi chim bồ câu
Để đảm bảo sức khỏe của chim bồ câu, việc cung cấp thức ăn, nước uống và sạn là rất quan trọng. Cả ba yếu tố này đều không thể thiếu, vì một sự thiếu hụt có thể gây hại cho sức khỏe của cả đàn chim. Chim bồ câu nhà thường ăn ngũ cốc và hạt, giống như các loài chim bồ câu hoang dã. Chúng hiếm khi ăn thêm giun, ấu trùng hoặc côn trùng.
Khi mua ngũ cốc để cho chim ăn, điều quan trọng là chúng không được là ngũ cốc non hoặc bị hư hỏng dưới bất kỳ hình thức nào. Ngũ cốc mới (dưới ba tháng tuổi) không phù hợp cho chim bồ câu. Nếu chim ăn nhiều ngũ cốc non, chúng có thể bị rụng lông sớm; một số chim sẽ nôn mửa, và những con khác có thể bị tiêu chảy. Chim non có thể chết trong vòng vài ngày nếu bố mẹ chúng ăn ngũ cốc non. Tốt nhất là sử dụng hạt ngũ cốc cũ có độ ẩm thấp. Chim bồ câu thích ăn hạt ngũ cốc khô và cứng. Tuy nhiên, ngũ cốc đã được gia vị không thể sử dụng nếu nó đã bị hỏng. Để bảo quản ngũ cốc đúng cách, rất quan trọng. Để phát hiện hạt ngũ cốc hỏng, hãy xoa một ít trong lòng bàn tay và ngửi mùi. Nếu có mùi mốc hoặc hôi, thì không sử dụng làm thức ăn cho chim nuôi.
Chim bồ câu phát triển tốt nhất khi được cho ăn đa dạng ngũ cốc. Mặc dù chim bồ câu chỉ cần một hoặc hai loại ngũ cốc để sống, tuy nhiên, chúng sẽ có lợi hơn nếu được kết hợp từ bốn loại ngũ cốc trở lên. Các loại ngũ cốc có thể bao gồm ngô, lúa, gạo, đậu nành, đậu hà lan, đậu phộng…Hãy chỉ cho chim ăn một lượng ngũ cốc mà chúng có thể tiêu thụ trong một lần cho ăn. Đồng thời, đảm bảo không để hạt trên sàn chuồng để tránh mốc phát triển.
Thức ăn cho chim bồ câu khác với thức ăn cho gà. Ngoài việc cung cấp nguyên liệu hỗ trợ tiêu hóa, sạn cũng cần được cung cấp, kể cả muối và chất khoáng quan trọng mà chim bồ câu không thể tự cung cấp khi được nuôi nhốt và cho ăn hỗn hợp ngũ cốc. Bột bồ câu nên chứa muối, iốt, khoáng chất vi lượng, lưu huỳnh, sắt, bột xương (chứa canxi), than củi, vỏ hàu và đá granit. Hỗn hợp này cần có tỷ lệ chính xác của các thành phần khác nhau.
Tuy muối là một yếu tố cần thiết để duy trì sức khỏe, tuy nhiên, quá nhiều muối có thể gây ngộ độc cho chim bồ câu. Lưu huỳnh giúp ngăn ngừa bệnh đậu bồ câu. Than củi giúp làm sạch và khử mùi của hạt mốc mà chim bồ câu có thể tiếp xúc.
Phần kết – Cách nuôi chim bồ câu
Tóm lại trong việc nuôi chim bồ câu, cần cung cấp một chế độ ăn uống đa dạng và cân đối là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và phát triển tốt của chúng. Đối với thức ăn, hãy đảm bảo cung cấp các loại ngũ cốc khác nhau và tránh sử dụng ngũ cốc non hoặc bị hỏng. Bên cạnh đó, việc bổ sung sạn và các chất khác vào khẩu phần ăn sẽ giúp bồ câu nhận được các chất khoáng cần thiết.
Ngoài ra, luôn quan tâm đến chất lượng môi trường sống của chim bồ câu, bao gồm việc đảm bảo sạch sẽ trong chuồng và bể tắm, cũng như ngăn chặn phân chim tiếp xúc với máng ăn, máng uống. Bảo quản thức ăn đúng cách và định kỳ kiểm tra để tránh sử dụng ngũ cốc bị hỏng.
Cuối cùng, đặt sự chăm sóc và quan tâm đến sức khỏe của chim bồ câu là ưu tiên hàng đầu. Quan sát thường xuyên để phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào và đưa ra biện pháp xử lý kịp thời.
Rất mong rằng thông tin và hướng dẫn cách nuôi chim bồ câu trên đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn, về cách nuôi chim bồ câu một cách hiệu quả và chăm sóc tốt cho chúng. Nuôi chim bồ câu không chỉ mang lại niềm vui, tăng thu nhập cho người nuôi, mà còn đóng góp vào việc duy trì và phát triển quần thể chim bồ câu.
