Cách Nuôi Dúi – Nuôi dúi hiện nay đã trở thành một lựa chọn độc đáo trong lĩnh vực đầu tư kinh tế cho người dân. Tuy nhiên, để thành công trong mô hình nuôi này, người nuôi cần nắm vững những kỹ thuật cơ bản và hiểu rõ về tập tính sinh trưởng của loài động vật này.
Xem thêm:
Mục Lục
Dúi là con gì
Dúi, còn được gọi với các tên khác như chuột nứa, chuột tre, chuột lách, là một loài động vật thuộc họ gặm nhấm. Chúng thường sinh sống tại các vùng rừng núi phía bắc, đặc biệt là trong các vạt rừng tre nứa.
Phân loài
Dúi có 4 phân loài bao gồm:
– Dúi mốc nhỏ ( Rhizomys sinensis ): Được tìm thấy ở miền trung và miền nam Trung Quốc , miền bắc Miến Điện và Việt Nam.
– Dúi mốc lớn ( Rhizomys pruinosus ): Đông Nam Á ( Campuchia , Lào , Malaysia , Myanmar , Thái Lan và Việt Nam ), Đông Á ( Trung Quốc ) và Nam Á ( Ấn Độ ).
– Dúi má đào (Rhizomys sumatrensis): Loài này sinh sống ở Campuchia, Trung Quốc, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanma, Thái Lan và Việt Nam.
– Dúi nâu ( Cannomys badius ): Loài này được tìm thấy ở Bangladesh , Bhutan , Campuchia , Trung Quốc , Ấn Độ , Myanmar , Nepal, Thái Lan và tây bắc Việt Nam.
Miêu tả
Các loài dúi có kích cỡ và trọng lượng khác nhau. Ví dụ, dúi nâu có chiều dài từ 15-25 cm (đầu và thân) đuôi dài 6 cm, nặng từ 500-750 g. Trong khi đó, dúi má đào / dúi Sumatra có chiều dài gần 50 cm, đuôi dài 20 cm và có trọng lượng lên đến 4 kg. Đa số loài này thường ít sống trên mặt đất, chủ yếu chúng sinh sống trong hang và thích ăn phần dưới của cây (rễ cây).
Môi trường sống
Dúi sống ở độ cao từ 1.200-4.000 m và thường ăn các phần ngầm dưới đất của cây, trừ loài Dúi nâu có chế độ ăn chủ yếu là tre và sống trong rừng tre dày. Dúi nâu có môi trường sống đa dạng hơn, tồn tại trong các khu vực đồng cỏ, rừng và đôi khi trong các khu vườn, loài này cũng ăn một loạt các loại thảm thực vật.
Tất cả các loài dúi đều được coi là gây hại cho nông nghiệp vì chúng ăn rễ của nhiều loại cây trồng như sắn, mía, chè. Tuy nhiên, chúng cũng được công nhận là nguồn thực phẩm có giá trị.
Nuôi dúi
Trong những năm gần đây, việc nuôi dúi với mục đích lấy thịt đã trở thành một lựa chọn hết sức hấp dẫn với hiệu quả kinh tế cao, và được nhiều hộ gia đình chọn làm hướng phát triển kinh tế.
Tập tính
Tập tính hung dữ của loài dúi là điều mà người nuôi cần phải lưu ý. Để tránh xảy ra tranh giành thức ăn và xung đột giữa chúng, người nuôi cần đảm bảo cung cấp đủ thức ăn và nước uống.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần tạo ra môi trường nuôi tốt, nghĩa là đảm bảo không gian rộng rãi, đầy đủ tài nguyên để chúng không phải cạnh tranh quá nhiều. Đồng thời, giám sát quá trình ăn uống của chúng, cung cấp thức ăn theo định kỳ để đảm bảo chúng không bị thiếu thức ăn.
Cách làm chuồng nuôi dúi
Đầu tiên chúng ta hãy tập trung vào địa điểm nuôi, nên chọn những khu đất yên tĩnh, điều này rất quan trọng trong quá trình nuôi dúi sinh sản. Tập tính của dúi ngoài tự nhiên là sống trong hang, ngủ ngày và kiếm ăn vào ban đêm nên chúng không cần ánh sáng nhiều, tốt nhất nên chọn những nơi không có ánh sáng trực tiếp.
– Đối với cách làm chuồng nuôi dúi sinh sản:
Chuồng nuôi sinh sản cho dúi cần có kích thước và thiết kế phù hợp để đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho chúng. Một mô hình chuồng nuôi có thể có các đặc điểm như sau:
Kích thước mỗi ô chuồng nên rộng khoảng 50cm và dài từ 0,8m đến 1m, nhằm cung cấp đủ không gian cho mỗi con dúi.
Tường chuồng nên được xây cao khoảng 70cm để ngăn chặn sự thoát ra ngoài của dúi và bảo vệ chúng khỏi nguy cơ bị thương.
Bên trong tường chuồng, có thể sử dụng tô xi măng hoặc ốp gạch men (loại gạch chống thấm nước) để tạo một bề mặt láng mịn, dễ dàng vệ sinh và hạn chế việc gặm phá.
Nền chuồng có thể là bê tông hoặc lát gạch, giúp dễ dàng vệ sinh và hạn chế sự tích tụ của chất thải.
Mỗi ô chuồng được sử dụng cho một con dúi để đảm bảo không có sự cạnh tranh và xung đột giữa chúng. Thiết kế chuồng nuôi phù hợp này sẽ tạo ra một môi trường an toàn và thuận lợi cho quá trình sinh sản và chăm sóc dúi.
– Đối với chuồng nuôi dúi thương phẩm:
Chuồng nuôi dúi thương phẩm cần có kích thước và cấu trúc phù hợp để đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho chúng. Một mô hình chuồng nuôi có thể có các đặc điểm như sau:
Kích thước mỗi ô chuồng nên rộng ít nhất 2 m² trở lên, đảm bảo đủ không gian cho con dúi di chuyển và hoạt động.
Tường chuồng nên được xây cao ít nhất 70cm hoặc cao hơn để ngăn chặn sự thoát ra ngoài của chúng.
Trong chuồng, có thể đặt các ống cống nhỏ hoặc gốc cây để tạo nhiều nơi trú ẩn cho dúi. Số lượng ống và gốc cây phụ thuộc vào mật độ đàn nuôi thương phẩm. Khi mật độ đàn cao hơn, cần cung cấp nhiều ống và gốc cây hơn để chúng có thể tránh nhau, tránh tình trạng cắn nhau.
Đặc biệt, trong quá trình thiết kế chuồng nuôi, cần đảm bảo sự an toàn và thuận tiện cho việc quản lý, vệ sinh và kiểm soát dúi. Thiết kế chuồng nuôi thương phẩm này sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi cho quá trình nuôi dưỡng và chăm sóc dúi thương phẩm.
– Chuồng nuôi dúi thương phẩm cũng có thể dùng để nuôi dúi sinh sản, nhưng đặc biệt chú ý nhận biết con dúi mang thai và tách riêng nó ra khỏi đàn, để tránh tình trạng con dúi khác ăn mất con non.
Chọn mua giống dúi
Đối với người nuôi mới, việc mua dúi nhỏ để nuôi là một lựa chọn cần thiết. Dúi con có khả năng thích nghi tốt với môi trường chăn nuôi và dễ dàng thích ứng với điều kiện sống mới.
Bên cạnh đó, việc nuôi dúi từ nhỏ sẽ giúp bạn xây dựng mối quan hệ tốt với chúng từ giai đoạn sớm, tạo nền tảng cho việc chăm sóc và huấn luyện dúi trong tương lai. Hãy chọn mua dúi con khỏe mạnh và có nguồn gốc đáng tin cậy để đảm bảo sự phát triển và sinh sản tốt của chúng trong quá trình nuôi.
Con dúi ăn gì?
Dúi là loài động vật gặm nhấm vối bộ răng sắc khỏe, nên ngoài tự nhiên chúng có thể ăn nhiều loại thức ăn khác nhau. Tuy nhiên, phần lớn khẩu phần của chúng bao gồm rễ, củ (như măng) của các loại cây thuộc họ tre, nứa, trúc, mía, cỏ voi, củ quả của cây ngũ cốc, sắn, khoai. Ngoài ra, chúng cũng có thể ăn một số loại rau xanh như rau muống, rau cần và các loại cây bụi khác.
Tuy nhiên, trong quá trình nuôi nhốt, rất quan trọng là chúng ta không nên thử cho dúi ăn các loại thức ăn lạ như rau quả thông thường. Theo kinh nghiệm của nhiều người nuôi trước, khi dúi ăn những loại rau và cây thân mềm, chúng thường gặp vấn đề về tiêu hóa và phân thường sẽ có mùi hôi.
Đối với các loài cây họ nhà tre và mía, chúng chỉ nên được cho ăn phần thân cứng của cây, không nên cho ăn lá. Đây là hai loại thức ăn hàng ngày cần thiết khi nuôi dúi. Ngoài thức ăn chính, chúng ta có thể bổ sung thêm các loại củ như khoai lang, củ sắn, ngô dưới dạng thô. Những loại thức ăn này chứa nhiều chất đạm quan trọng cho dúi trong giai đoạn sinh sản. Tuy nhiên, cần chú ý cho dúi ăn vừa đủ, vì chúng dễ tăng cân, gây ảnh hưởng đến quá trình sinh sản.
Dưới đây là cách cho dúi ăn theo từng giai đoạn:
Giai đoạn từ 1 – 3 tháng tuổi:
- Nuôi sinh sản: Cho ăn tre có chiều dài từ 4-5 cm, hoặc cây họ mía có chiều dài 5 cm, hoặc ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): củ nhỏ, một lát, 10-15 hạt ngô.
- Nuôi thương phẩm: Cho ăn tre – hết lại cho, hoặc cây họ mía – 7 cm, hoặc ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): thêm 50% so với nuôi sinh sản.
Giai đoạn từ 3-5 tháng tuổi:
- Nuôi sinh sản: Cho ăn tre có chiều dài từ 6-7 cm, cây họ mía có chiều dài 6-8 cm, ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): củ nhỏ, một lát, 20-25 hạt ngô.
- Nuôi thương phẩm: Cho ăn tre – hết lại cho, cây họ mía – 10 cm, ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): thêm 50% so với nuôi sinh sản.
Giai đoạn trưởng thành:
- Nuôi sinh sản: Cho ăn tre có chiều dài từ 7-8 cm, cây họ mía có chiều dài 8-10 cm, ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): củ nhỏ, một lát, 25-30 hạt ngô.
- Nuôi thương phẩm: Cho ăn tre – hết lại cho, cây họ mía – 12 cm, ngô khoai sắn (chỉ dùng 1 trong 3 loại): thêm 50% so với nuôi sinh sản.
Lưu ý: Đảm bảo cung cấp khẩu phần ăn vừa đủ cho dúi và không cho ăn thức ăn lạ trong quá trình nuôi để tránh tác động xấu đến sức khỏe của chúng.
Một số bệnh thường gặp của dúi và cách phòng ngừa
Để phòng ngừa, chuồng nuôi dúi nên được giữ khô ráo, sạch sẽ và thoáng mát. Tránh tiếp xúc với mưa tạt, gió lùa và ánh nắng mặt trực tiếp. Một số bệnh thông thường gặp ở dúi bao gồm bệnh ký sinh trùng ngoài da và bệnh đường ruột.
– Bệnh ký sinh trùng ngoài da: Gây ra bởi ve,mò, dẫn đến tình trạng ghẻ lở. Có thể sử dụng thuốc kháng sinh bôi trực tiếp lên vùng bị nhiễm hoặc dúi có thể tự liếm để hồi phục. Để tránh bệnh, cần thực hiện vệ sinh, sát trùng chuồng trại và khu vực xung quanh định kỳ, từ 1 đến 2 lần mỗi tháng.
– Bệnh đường ruột: Thường xuất hiện do khẩu phần thức ăn cung cấp không đủ và không có giá trị dinh dưỡng đầy đủ, cũng như nguồn thức ăn bị nhiễm bẩn gây tiêu chảy cho dúi.
Để tránh bệnh tiêu chảy, không nên cho dúi ăn các loại thức ăn hôi thối, ẩm mốc, nên cung cấp khẩu phần ăn đa dạng, phong phú.
Một số câu hỏi khi nuôi dúi:
– Hỏi: Nuôi dúi có khó không?
– Trả Lời: Nuôi dúi không phức tạp nhưng cần chú ý đặc biệt đến nhiệt độ môi trường, với nhiệt độ lý tưởng dao động từ 25 đến 28 độ C. Để tránh tình trạng sốc nhiệt, cần áp dụng các biện pháp làm mát hiệu quả cho chuồng nuôi. Dúi mẹ thường sinh sản 3 lứa mỗi năm, mỗi lứa có từ 3 đến 5 con. Sau 3 tháng, các con dúi có thể được tách ra khỏi chuồng nuôi, với trọng lượng khoảng 4 đến 5 lạng mỗi con.
Dúi là loài động vật sống sạch sẽ, chất thải ít và nguồn thức ăn tìm kiếm dễ dàng và đa dạng như tre, mía, bắp, khoai… Những loại thực phẩm này cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng và lượng nước cần thiết để giúp dúi phát triển một cách tốt nhất, đồng thời đảm bảo chi phí nuôi thấp.
– Hỏi: Nuôi dúi có cho uống nước không? dúi có uống nước không?
– Trả Lời: Đối với những con dúi thông thường khi được cung cấp đủ khẩu phần ăn có chứa nước (như mía, tre tươi, cỏ voi…) thì chúng có thể không cần uống nước. Tuy nhiên, khi cho dúi ăn các nguồn thức quá khô, thì nên cho chúng uống nước. Ngoài ra, con dúi trong quá trình sinh sản vì con non bú sữa nên lúc này chúng cũng cần uống nước. Lưu ý, nên cho dúi uống nguồn nước sạch.
Tổng kết – Cách nuôi dúi
Kết luận, việc nuôi dúi đòi hỏi sự chăm sóc và quan tâm đặc biệt từ phía người nuôi. Tuy nhiên, với kiến thức và kỹ năng phù hợp, việc nuôi dúi có thể trở thành một hoạt động thú vị và mang lại lợi ích kinh tế. Điều quan trọng nhất là tạo ra một môi trường sống tốt cho dúi, đảm bảo chế độ ăn uống, chăm sóc vệ sinh và phòng ngừa bệnh tật.
Việc nui dúi có thể trở thành một nguồn thu nhập ổn định nếu chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nuôi dúi cũng đòi hỏi sự kiên nhẫn, kiến thức và kỹ năng nuôi dưỡng. Hãy tìm hiểu và tìm hiểu thêm về cách nuôi dúi trước khi bắt đầu.