Chích choè lửa hay choè lửa, tên tiếng anh là White-rumped Shama ( Copsychus malabaricus ). Đây là một loài chim nhỏ dạng sẻ, cùng họ với chim đớp ruồi thuộc dòng họ Hoét. Tuy thế, nhưng chúng lại được biết đến với dạng chim chích nhiều hơn.
Xem thêm:
Chích choè được tìm thấy nhiều ở các tiểu lục đia Ấn Độ và khu vực Đông Nam Á.
Mô tả
Chích choè lửa có kích thước chiều dài cơ thể khoảng từ 23-28cm, trọng lượng ước chừng khoảng từ 28 đến 34g. Chim trống có màu đen bóng với cái bụng màu hạt dẻ còn phía dưới đuôi có màu trắng.
Chim mái có màu nâu đỏ, và thường có chiều dài ngắn hơn chim trống một chút. Chúng có một cái đầu đen và cái chân màu hồng.
Tập tính
Chúng là loài chim có phần nhút nhát, nó thường hoạt động mạnh vào lúc hoàng hôn và bình minh, nhưng bù lại nó có tính lãnh thổ rất cao. Các vùng lãnh thổ được tạo ra bởi một cặp chim trống và mái trong mùa sinh sản, chim trống sẽ có trách nhiệm cảnh giới và bảo vệ vùng lãnh thổ của mình, vùng lãnh thổ của 1 cặp trung bình rộng khoảng 90 m2.
Giọng hót
Chích choè lửa được nhiều người biết đến bởi giọng hót, giọng hót của chúng được cho là hay nhất, tuy nhiên không phải con chích choè nào cũng hót hay. Chúng có thể hót được bằng nhiều giọng, có thể bắt chước được nhiều giọng hót của các loài chim khác cũng như nhiều âm thanh khác nhau. Cũng chính vì hót hay nên từ lâu chúng đã trở thành đối tượng bị nuôi nhốt lồng ở các khu vực Nam Á và Đông Nam Á.
Theo những người nuôi chim ở Malaysia và Singapore thì cho rằng, những chú chích choè hay nhất thường có xuất xứ từ biên giới Thái Lan và Malaysia. Ngày nay một số nơi ở Malaysia gần như không còn loài chim này trong tự nhiên nữa vì chúng bị săn bắt quá mức và mua bán bừa bãi. Trước tình trạng này cục Lâm Nghiệp Malaysia đã cấm việc xuất nhập khẩu loài chim này từ Malaysia sang Singapore.
Để nuôi một con chim chích choè trưởng thành hót hay, thì ngay từ lúc chúng bắt đầu học hót, nên để chúng tiếp xúc với các giọng hót hay, tuy nhiên khả năng có thể hót hay như chim thầy được hay không thì còn tuỳ thuộc vào khả năng học của mỗi con chim chích choè.
Ai nuôi chích choè chắc cũng đều biết Chích chòe lửa có một khả năng tuyệt vời đó là bắt chước các giọng hót của các loài chim khác và lồng ghép các âm thanh mà nó nghe được vào giọng hót của riêng mình.
Khi treo lồng chích choè ở nơi có nước chảy chúng sẽ kết hợp những âm thanh của nước rơi vào giọng hót của riêng mình. Thường thì chúng bắt chước chuông của điện thoại, thỉnh thoảng, các âm thanh chúng học có thể khó chịu, như đang hót giọng rất hay lại xen vào đó là âm thanh tiếng mèo kêu.
Chích chòe lửa ăn gì?
Thức ăn của chúng chủ yếu là côn trùng ngoài tự nhiên, còn trong điều kiện nuôi nhốt, nó có thể ăn thức ăn dành cho chim như cám với lòng đỏ trứng và thịt sống.
Môi trường sống của chích choè lửa là ở tầng thấp của thảm thực vật thưa, đặt biệt là ở các rừng tre, ở một số nơi nó sống nhiều ở các khu vực thung lũng rừng và có xu hướng làm tổ trong các bụi cây thấp.
Sinh sản
Ở Nam Á, mùa sinh sản bắt đầu từ tháng giêng đến tháng 9, đỉnh điểm là vào khoảng tháng tư đến tháng 6.
Công việc tán tỉnh của chim trống bắt đầu bằng việc hót với nhiều âm giọng, rồi đến bay đuổi theo chim mái, rơi tự do với tần xuất ngày càng cao kèm theo giọng hót càng lúc càng dày đặc hơn. nếu chim mái đồng ý làm vợ chồng thì nó sẽ tỏ thái độ đồng ý bằng việc gãi đuôi và cánh. còn nếu không, chim mái sẽ cắn, doạ nạt để chim trống rút lui ra khỏi lãnh thổ của chim mái.
Tổ được làm trong một thân cây rỗng mục nát hoặc hốc cây còn tươi. bên trong được lót bởi các cộng cỏ, rễ, lá, và thân cây dương xỉ. chim mái sẽ một mình làm công việc này cũng như ấp trứng, còn chim trống sẽ làm công việc bảo vệ.
Chim mẹ sẽ đẻ khoảng 4 hoặc 5 quả trứng màu trắng với các sắc thái biến của những đốm màu nâu. Trong thời gian này nếu chim trống không bảo vệ tốt vùng lãnh thổ của mình thì rất dễ bị các loài chim ký sinh như Cuckoo đến để tráo trứng và nhờ nuôi con giúp. đã có không ít trường hợp ghi lại chích choè lửa phải nuôi con của loài Cuckoo này.
Thời gian ấp kéo dài từ 12 đến 15 ngày, khi chim non nở cả chim bố và mẹ sẽ cùng mớm mồi cho chim non ăn.
Chích chòe lửa non có thể hót vào lúc 14 ngày tuổi. Nó ngồi lặng lẽ trên cành và hót nho nhỏ. Giọng trẻ con này sẽ tiếp tục cho đến sau đợt thay lông đầu tiên hoặc thậm chí trong một thời gian dài sau đó. Giọng hót thời trẻ con này giống như giọng chim mái chỉ một vài nốt đơn điệu. Tiềm năng về giọng hót của chòe lửa sẽ sớm bộc lộ trong giai đọan tiếp theo.
Những chú chim đi chuyền nào siêng hót và hót nhiều giọng thì trong tương lai sẽ trở thành mọt chú chim hót hay, ngược lại với một chú chim tơ kém năng động và hót ít giọng sẽ có rất ít cơ hội trở thành chú chích choè hót hay sau này.
Chim trưởng thành có những đợt thay lông và trong giai đoạn này nó sẽ ít hót lại, thậm chí là ngừng hót cho đến khi quá trình thay lông hoàn tất. Lúc này chúng có thể sẽ hót hay hơn lúc chưa thay lông.
Tài liệu tham khảo:
