Chim Cốc đế hay Cốc đế lớn – tên tiếng Anh là Great cormorant (Phalacrocorax carbo). Chúng được tìm thấy phần lớn tại các khu vực Cựu Thế giới và bờ biển Đại Tây Dương của Bắc Mỹ.
Chúng là một loài chim lớn màu đen, nhưng có một sự khác biệt lớn về kích thước trong các phạm vi mà chúng phân bố.
Xem thêm:
Mục Lục
Phân bố – Môi trường sống
Chim cốc đế lớn có phạm vi phân bố khá phổ biến và rộng rãi. Chúng xuất hiện ở các vùng biển Đại Tây Dương và các khu vực nội địa lân cận (P.c.carbo). Trên bờ biển phía tây châu Âu và phía nam tới Bắc Phi, Quần đảo Faroe, Iceland, Greenland, và vùng biển phía đông của Bắc Mỹ. Còn phân loài P. c. novaehollandiae được tìm thấy ở vùng biển Úc.
Trong vài mùa chúng có nhiều ở bến cảng Karachi. Chúng cũng phân bố về phía đông bắc đến Assam và về phía đông đến Thái Lan, Myanma, Campuchia và Việt Nam.
Chim cốc đế lớn kiếm ăn chủ yếu trên biển, cửa sông và các hồ nước ngọt. Những con chim phương Bắc thì di cư về phía nam vào mùa đông dọc theo các bờ biển, nơi mà chúng có thể kiếm được nhiều cá.
Mô tả
Chim cốc đế lớn có bộ lông màu đen, riêng ở cổ họng còn có thêm màu vàng, chim trưởng thành còn xuất hiện thêm màu trắng phía dưới cổ và hai bên đùi vào mùa sinh sản. Chúng có một cái đuôi dài.
Ở vùng biển châu Âu, chúng được phân biệt với các loài cốc khác bằng kích thước lớn, mỏ dày hơn, không có mào và bộ lông cũng không có bất kỳ màu xanh nào. Hầu hết thời gian trong ngày chúng im lặng, nhưng trong mùa sinh sản chúng có thể tạo ra các âm thanh khác nhau tại khu vực sinh sản.
Trọng lượng cơ thể giao động từ 1,5 – 5,3 kg chim trống thường to lớn hơn chim mái. Chiều dài cơ thể giao động từ 70 đến 102 cm, sải cánh có chiều dài từ 121 đến 160 cm. Chúng được xem là loài chim cốc lớn thứ hai sau một loài chim cốc khác không biết bay.
Chim cốc lớn ăn gì?
Những con chim cốc lớn ăn chủ yếu là cá và bắt cá bằng cách lặn, thời gian lặn cho mỗi chuyến có thể kéo dài khoảng 28 giây và độ sâu chúng có thể lặn lên đến 5,8m. Những con mồi của chúng có trọng lượng giao động từ 30g đến 157g tùy theo từng mùa, vào mùa hè chúng có thể ăn tất cả những con mồi có kích thước phù hợp mà chúng bắt được.
Biến thể
Một biến thể rất hiếm của loài cốc lớn là những con chim bị bạch tạng, có thị lực hoặc thính giác kém. Những con chim này rất ít khi có thể tồn tại được trong môi trường sống hoang dã.
Sinh sản
Chim cốc lớn thường làm tổ gần các vùng đất ngập nước, sông ngòi…Các cặp sẽ sử dụng cùng một vị trí tổ để sinh sản hàng năm. Chúng làm tổ chủ yếu trên cây, gờ đá, trên mặt đất tại những hòn đảo không có kẻ săn mồi. Nguyên liệu làm tổ được thu thập bằng các cành cây, gậy nhỏ, rong rêu và cỏ…
Cốc mẹ đẻ khoảng từ 3 – 5 quả trứng màu xanh nhạt hoặc xanh lục, đôi khi còn có thêm lớp phấn trắng bao phủ ngoài vỏ trứng. Thời gian ấp kéo dài trong khoảng từ 28 đến 31 ngày. Các chim non ở trong tổ và nhận sự chăm sóc của chim bố mẹ trong khoảng từ 45 đến 55 ngày.
Sau thời gian này chúng bắt đầu rời khỏi tổ, tuy nhiên chúng vẫn sẽ nhận được sự hỗ trợ từ chim bố mẹ thêm 2 đến 3 tháng nữa. Sau từ 2 đến 4 tuổi chúng bắt đầu sinh sản.
Mối quan hệ với con người
Các ngư dân sinh sống trong vùng xem cốc lớn là một đối thủ cạnh tranh nguồn cá, và cũng vì điều này chim cốc lớn bị săn lùng gần như tuyệt chủng trong quá khứ. Tuy nhiên nhờ những nổ lực bảo tồn, số lượng của loài này đã dần tăng lên. Hiện tại có khoảng 1,2 triệu con chim cốc đế lớn ở Châu Âu.
Với số lượng cốc lớn tiếp tục tăng đã ngày càng trở nên xung đột với nghề đánh cá của con người. Và trong tình trạng này, một số ngư dân đã thuần hóa chim cốc lớn để bắt cá cho mình như ở Trung Quốc, Nhật Bản và một số nơi khác.
Ngư dân buộc mội sợi dây quanh cổ họng của chúng, tuy nhiên không phải là quá chặc chỉ vừa đủ để chúng không nuốt được cá qua khỏi cổ. Sau khi cốc lớn bắt được cá ngư dân sẽ lấy cá ra khỏi miệng cốc, và để chim cốc lớn tiếp tục bắt con cá khác.
Hiện trạng bảo tồn
- Trên thế giới (đang cập nhật)
- Tại Việt Nam chúng là loài định cư, nhưng không phổ biến.
Tuổi thọ
Theo một số tài liệu, loài chim cốc đế lớn có thể sống tối đa tận 22 năm, và tuổi thọ trung bình khoảng 15 năm.
