Đại bàng Mã Lai / Black Eagle / 林鵰 ( Ictinaetus malaiensis ) hay đại bàng đen / đại bàng đen Ấn Độ. Đây là loài đại bàng rừng – loài chim săn mồi này thuộc họ Ưng ( Accipitridae ), và đây cũng là thành viên duy nhất của chi Ictinaetus.
Xem thêm:
- Diều hen – Loài chim sử dụng thính giác nhạy bén để săn mồi
- Diều hâu ven đường – Loài chim săn mồi nhỏ ở châu Mỹ
Mục Lục
Mô tả
Đây là một loài đại bàng lớn nhưng khá mảnh mai, với chiều dài cơ thể khoảng 75 cm, sải cánh giao động từ 148 – 182 cm. Mặc dù có vẻ ngoài to lớn ( là một trong những loài đại bàng to lớn nhất trong phạm chúng sinh sống ), nhưng trọng lượng lại khá khiêm tốn, chỉ từ 1 – 1,6 kg. Trọng lượng này chỉ bằng khoảng một nửa trọng lượng của loài diều núi (Nisaetus nipalensis), trong khi chiều dài thân gần bằng nhau.
Đúng như cái tên của nó, đại bàng Mã Lai có bộ lông toàn màu đen, ngoại trừ các vùng da trần ở vùng mặt, khóe mắt và chân có màu vàng. Khi đậu, đôi cánh dài đến hoặc vượt quá phần đuôi. Lông đuôi và lông cánh có các vạch hẹp màu xám nhạt. Cả hai giới tính đều tương tự nhau.
Khi bay, đôi cánh dài được giữ ở tư thế chữ V nông, đầu cánh xuất hiện các lông xòe rộng hình ngón tay. Những buổi chiều nắng chúng thường bay lượn trên ngọn cây, để tìm thức ăn. Với bộ lông đen tuyền, và chuyến bay chậm đặc trưng, khiến loài đại bàng đen rất dễ được nhận ra.
Phân loài
Đại bàng Mã Lai có hai phân loài rất giống nhau.
- Ictinaetus malaiensis perniger – Ấn Độ, Nepal, Bhutan và Sri Lanka.
- Ictinaetus malaiensis malaiensis, loài này được tìm thấy ở Trung Quốc, Đài Loan qua Đông Dương, bán đảo Mã Lai đến Greater Sundas, Sulawesi và Moluccas, Butung, quần đảo Banggai và có thể cả quần đảo Sula.
Phân bố và môi trường sống
Đại bàng Mã Lai sinh sản ở vùng châu Á nhiệt đới và cận nhiệt đới, như Ấn Độ, Sri Lanka, Trung Quốc đến Đông Nam Á, quần đảo Sunda Lớn, Sulawesi, Moluccas.
Trong một nghiên cứu ở miền nam Ấn Độ, người ta thấy rằng loài chim này thích lui tới những khu rừng có độ che phủ tốt, và gần như không xuất hiện ở những cánh rừng có độ che phủ dưới 50%.
Chúng chủ yếu sinh sống tại những nơi có đồi núi cao và sườn dốc của các vùng đất thấp, nơi có rừng rụng lá và rừng thường xanh. Ở Bán đảo Mã Lai, hầu hết chúng được quan sát thấy xuất hiện tại những khu rừng trên núi cho đến những đỉnh núi cao nhất, đôi khi chúng cũng bay đến những khu đồn điền chè…
Đại bàng Mã Lai ăn gì?
Đại bàng đen đi săn trong chuyến bay, con mồi thường bị bắt giữa tán cây rừng, vùng ven rừng và dọc theo các con sông, rạch rợp bóng rừng. Khi săn mồi chúng thường bay lướt trên tán rừng, chuyến bay khá chậm để quan sát và dễ dàng phát hiện ra con mồi hơn.
Thức ăn của loài đại bàng đen này là các loài động vật có vú nhỏ như dơi, khỉ, chuột, sóc – bao gồm cả sóc bay, bò sát, lưỡng cư, côn trùng, chim và trứng …
Sinh sản
Mùa sinh sản thay đổi theo phạm vi sinh sống, ở Ấn Độ là vào khoảng tháng 11 – 1 năm sau, ở Bhutan là vào tháng 10 đến tháng 4, tháng – 2 ở Sri Lanka và từ tháng 4 – 8 ở Java. Vũ điệu tán tỉnh bao gồm chuyến bay lên rồi xà xuống như hình chữ U ( Nhấp nhô ).
Tổ là một cấu trúc lớn được làm trên ngã ba cây cao và được lót bằng các cành cây, vị trí làm tổ có thể được tái sử dụng hàng năm. Chim mẹ đẻ từ 1 – 2 quả trứng nhưng thường là một, thời gian ấp thường kéo dài từ 35 – 40 ngày. Chim non nhận được sự chăm sóc của bố mẹ trong khoảng 2 tháng sau khi nở.
Hiện trạng bảo tồn
Đại bàng đen không bị đe dọa trên toàn cầu nhưng chúng có vẻ ít phổ biến ( suy giảm ), tại các khu vực rộng lớn trong vùng phân bố. Việc thu hẹp diện tích rừng do khai thác quy mô lớn, đã làm giảm phạm vi hoạt động của loài chim này.
Tuổi thọ
(Đang cập nhật)
Tài liệu tham khảo: