Đại bàng Martial ( Polemaetus bellicosus ) đây là một loài đại bàng lớn có nguồn gốc từ châu Phi cận Sahara. Và đây cũng là thành viên duy nhất của chi Polemaetus. Nó là một trong những loài đại bàng lớn nhất và mạnh nhất bầu trời châu Phi.
Xem thêm:
- Đại Bàng Ưng | Loài chim săn mồi dũng mãnh nơi rừng rậm
- Đại bàng đen châu Phi | Loài chim săn mồi dũng mãnh vùng đồi núi
Phân bố
Đại bàng Martial có thể được tìm thấy ở hầu hết khắp châu Phi hạ Sahara, bất cứ nơi nào có nguồn thức ăn dồi dào và môi trườngsống thuận lợi. Môi trường sống ưa thích của chúng thường là các khu rừng thưa, bìa rừng, thảo nguyên…, những nơi hoang vắng hoặc khu vực được bảo tồn. Chúng không sống trong các khu rừng rậm nhiệt đới. Lãnh thổ của chúng phụ thuộc chủ yếu vào nguồn thức ăn.
Mô tả
Martial có kích thước cơ thể khá lớn với chiều dài từ 78 – 96 cm, trọng lượng trung bình từ 3 – 6,2 kg và sải cánh trung bình có chiều dài từ 190 – 260 cm, riêng cái đuôi có chiều dài lên đến 32cm và chân có chiều dài lên đến 13cm và phần cẳng chân có một lớp lông bao phủ chứ không phải là một lớp da trần như các loài chim khác. Đây là loài đại bàng lớn nhất châu Phi và lớn thứ 5 thế giới.
Chim trưởng thành có bộ lông gồm các màu xám-nâu tối ở phía trên cơ thể, còn phần dưới có màu trắng kèm theo các đốm đen-nâu. Phần lông dưới cánh cũng có màu nâu. Chim mái thường sẽ lớn hơn chim trống.
Đại bàng martial sở hữu một cái mỏ cong quặp sắc nhọn và dài tận 5,5 cm, với thứ vũ khí lợi hại này giúp nó xé thịt con mồi một cách rất dễ dàng. Ngoài ra thị lực của chúng cũng vô cùng tốt, tốt hơn gấp 3 đến 3,6 lần so với thị lực của con người, nhờ vào thị lực tốt giúp đại bàng martial có thể phát hiện con mồi từ một khoảng cách rất xa.
Đại bàng martial ăn gì?
Con mồi của chúng khá đa dạng, từ các loài chim, gà, ngỗng… cho đến các loài bò sát như kỳ đà và rắn, kể cả các loài rắn độc như hổ mang, rắn lục, rắn mamba và cả trăn đá châu Phi.
Nó còn ăn cả các loài động vật có vú như thỏ và kể cả các loài có móng guốc như linh dương non. Khi đã tóm được linh dương con, nó nhất quyết không buông tha và sẵn sàng chiến đấu nếu linh dương mẹ xuất hiện, với cơ thể to lớn cồng kềnh, cộng thêm sự hung hăng quyết liệt khiến linh dương mẹ không dám đến gần, kết quả linh dương con sau đó bị mang đến một nơi cao hơn để ăn.
Thậm chí ngay cả lợn rừng đại bàng cũng không mấy mảy may sợ sệt, nó chủ động tấn công dùng những móng vuốt to lớn sắc nhọn của mình siết chặt và ghì đầu con vật xuống, khiến con vật chết ngay sau đó.
Trong số các con mồi là loài chim, đại bàng martial thường chọng các loài chim có kích cỡ trung bình sống trên mặt đất như gà gô, hoặc loài Ô tác, đà điểu non, cò, diệc và các loài chim nước.
Tập tính
Hàng ngày chúng dành khá nhiều thời gian để bay lượn trên không trung, chúng thường bay rất cao. Một khi con mồi được phát hiện, nó bất ngờ lao xuống, con mồi có thể bị phát hiện với khoảng cách rất xa từ 3 đến 5km. Thỉnh thoảng chúng còn săn mồi bằng cách nấp trong các thảm thực vật gần hồ nước, đợi con mồi tới uống nước rồi bất ngời lao ra.
Sinh sản
Tại những nơi khác nhau mùa sinh sản cũng khác nhau, nhưng thường có điểm chung là sẽ bắt đầu vào mùa mưa hoặc cuối mùa khô. Chúng làm tổ trên các thân cây lớn trong rừng, trên các nhánh chính của cây, ở độ cao từ 6 – 20 m so với mặt đất. Tổ là một cấu trúc lớn cồng kềnh được làm từ các cành cây.
Trong năm đầu tiên tổ có đường kính từ 1,2 đến 1,5m và cao khoảng 0,6m. Nhưng sau khi sử dụng trong thời gian nhiều năm, tổ sẽ to lớn hơn rất nhiều. Tổ hoàn thành phải mất đến 2 tháng với công sức của cả hai chim bố mẹ. Hầu hết các cặp chim thường chỉ sử dụng một tổ trong nhiều năm.
Đại bàng martial có tốc độ sinh sản khá chậm, cứ mỗi 2 năm chúng mới sinh sản một lần, hoặc 3 năm 2 lứa, và mỗi lần thường chỉ đẻ một trứng hiếm khi là 2. Thời gian ấp trứng thường kéo dài từ 45 – 53 ngày và được thực hiện chủ yếu bởi chim mái.
Khi chim non nở, chim bố sẽ mang thức ăn về, chim mái có trách nhiệm xé thức ăn mớm cho con non. Chim non nhận sự chăm sóc của bố mẹ khoảng 100 ngày trước khi chúng thực hiện chuyến bay đầu tiên ra khỏi tổ. Sau đó chúng tiếp tục theo bố mẹ kiếm ăn từ 6 đến 12 tháng nữa rồi mới tự lập.
Hiện trạng bảo tồn
Đại bàng martial là một trong số những loài chim bị con người bức hại nhiều nhất trên thế giới, do thói quen săn bắt các loài gia súc trong khu vực nó sinh sống. Hiện nay loài đại bàng Martial được xem là loài có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất.
Tuổi thọ
Tuổi thọ trung bình của đại bàng Martial giao động từ 12 đến 14 năm.
