Giẻ cùi bụng vàng, có tên tiếng anh là Indochinese Green Magpie ( Cissa hypoleuca ) là một loài chim dạng sẻ thuộc họ Quạ, Corvidae.
Đây là một loài chim tuyệt đẹp với bộ lông nổi bật xanh vàng sáng với hai mảng đỏ bên cánh. Loài chim này được tìm thấy chủ yếu ở Đông Bắc, Trung Bộ và Nam Bộ của Việt Nam, thường sống trong các cánh rừng thường xanh, bán thường xanh và rừng tre nứa.
Xem thêm:
Mục Lục
Phân bố
Giẻ cùi bụng vàng là một trong 5 phân loài của chim Giẻ cùi xanh Đông Dương, chúng phân bố chủ yếu tại khu vực Đông Nam Á, bao gồm các quốc gia như Myanmar, Lào, Thái Lan, Brunei, Việt Nam và miền nam Trung Quốc.
Ở Việt Nam loài chim này có phạm vi phân bố tại các vùng Đông Bắc, Trung Bộ và Nam Bộ. Chúng thường xuất hiện trong các khu rừng như Vườn quốc gia Tam Đảo, Cúc Phương, Bạch Mã, Chư Yang Sin, Cát Tiên…
Phân loài:
- Cissa hypoleuca jini ( Giẻ cùi xanh phương Đông Phân loài Tây Nam – Loài này có phạm vi phân bố ở Tứ Xuyên, Quảng Tây và các nơi khác ở Trung Quốc )
- Cissa hypoleuca concolor ( Giẻ cùi xanh phương đông – Phân loài này phân bố ở miền bắc Việt Nam )
- Cissa hypoleuca chauleti ( Giẻ cùi xanh phương Đông của Việt Nam – Phân bố tại Việt Nam )
- Cissa hypoleuca hypoleuca ( Giẻ cùi bụng vàng – Phân bố ở đông nam Thái Lan, Lào, Việt Nam )
- Cissa hypoleuca katsumatae ( Giẻ cùi xanh phương Đông Hải Nam – Phân bố ở Hải Nam, Trung Quốc và những nơi khác )
Môi trường sống
Chim Giẻ cùi bụng vàng sinh sống trong các khu rừng thường xanh, bán thường xanh, rừng tre nứa và có thể phân bố lên đến độ cao 1.900 mét.
Mô tả
Giẻ cùi bụng vàng có kích thước tương tự như các phân loài khác, với chiều dài khoảng từ 32 – 35 cm và nặng khoảng 125 g.
Loài chim này có bộ lông khá bắt mắt, với màu xanh pha vàng ở phần đỉnh đầu và lưng cánh, một vệt đen kéo dài từ mỏ qua mắt và ra đến sau ót, cánh màu nâu đỏ, bụng có màu vàng đậm, mắt, mỏ, chân và bàn chân đều có một màu đỏ nổi bật.
Bộ lông cả hai giới tính đều tương tự nhau nhưng chim mái có bộ lông nhạt hơn một chút, và cơ thể cũng nhỏ hơn một chút.
Tập tính
Loài chim này thường kiếm ăn theo từng cặp hoặc nhóm nhỏ, chúng thường xuất hiện tại các tầng dưới của rừng và thường nghe tiếng kêu khá to nhưng ít khi trông thấy chúng.
Chế độ ăn uống
Chim Giẻ cùi bụng vàng ăn chủ yếu các loại côn trùng, bao gồm sâu bọ, châu chấu và các loài động vật nhỏ khác, chúng cũng ăn cả các loại hạt và quả.
Chim Giẻ cùi bụng vàng có khẩu phần ăn thay đổi theo mùa và môi trường. Vào mùa hè thức ăn của loài chim này chủ yếu là động vật như các loài côn trùng, còn các mùa khác chúng ăn chủ yếu là các hạt thực vật và quả.
Các loại thức ăn phổ biến bao gồm cào cào, châu chấu, bọ cánh cứng, một số loài sâu bướm, bọ xít, kiến, ruồi, rắn và các loài côn trùng khác… Chúng cũng ăn cả ấu trùng, chim non và trứng.
Sinh sản
Thời gian sinh sản của loài chim này thường là từ tháng 4 đến tháng 7. Chim Giẻ cùi bụng vàng làm tổ trên các cành cây cao, tổ có dạng cốc được lót bằng các cành cây khô, cỏ khô, lá, rễ cây và các vật liệu khác, bên trong tổ được lót bằng cỏ mềm, rêu, lông…Thời gian làm tổ thường mất từ 20 – 30 ngày.
Chim mẹ đẻ từ 3 đến 7 quả trứng, thường là khoảng 4 – 5 trứng và mỗi ngày đẻ 1 quả, chủ yếu vào sáng sớm. Thời gian ấp thường kéo dài khoáng 17 ngày. Chim non nở ra không lông, chưa mở mắt, thời gian này cả hai chim bố mẹ cùng nhau chăm sóc và mớm mồi, các chim non trưởng thành và rời tổ sau khoảng 30 ngày tuổi.
Hiện trạng bảo tồn
Hiện trạng của Giẻ cùi bụng vàng được đánh giá là loài ít quan tâm trong danh sách các loài chim bị đe dọa của Việt Nam và được xem là loài phổ biến trong tự nhiên. Tuy nhiên, ở một số nơi khác loài chim này đang dần trở nên gần bị đe dọa, cũng như nhiều loài chim khác, giẻ cùi bụng vàng cũng đối mặt với các mối đe dọa như mất môi trường sống, đánh bắt và mua bán trái phép để phục vụ mục nhiều mục đích khác nhau.
Tuổi thọ
(Đang cập nhật.)
Link video về loài chim giẻ cùi bụng vàng
Tài liệu tham khảo:
Giẻ cùi bụng vàng, 黄胸绿鹊, yellow-breasted magpie
