Khỉ sóc đầu trắng ( Saguinus Oedipus ) đây là một loài khỉ nhỏ, với bộ lông vô cùng đặc biệt.
Xem thêm:
Mục Lục
Mô tả
Loài khỉ này chỉ nặng khoảng 0.5kg, chiều dài thân không tính phần đuôi khoảng từ 21-26cm, riêng cái đuôi có chiều dài khoảng từ 33-41cm. Cả khỉ đực và khỉ cái đều có vẻ bề ngoài giống nhau, hơn nữa ngay cả trọng lượng và kích thước cơ thể cũng gần như là bằng nhau.
Khỉ sóc được phủ kín toàn thân bởi một lớp lông dày, ngoại trừ lòng bàn tay và bàn chân là không lông. Trên lưng bộ lông có màu nâu còn phần dưới cánh tay và chân có màu vàng trắng, mông và đùi bên trong cộng thêm cái đuôi có màu đỏ cam.
Trên đầu bao gồm một chùm lông trắng mọc ngược ra sau và xoã xuống 2 vai. Mặt có màu đen với những sợi lông ngắn xám hoặc trắng mọc phía trên mắt kéo dài theo cạnh mặt xuống đến hàm. Răng nanh dưới mọc dài hơn các răng cửa.
Phân bố – Môi trường sống
Đây là một trong những loài linh trưởng nhỏ nhất, chúng rất dễ dàng được nhận ra bởi khuôn mặt khác lạ và cái bờm trắng trên đầu dài xuống tới vai.
Chúng được tìm thấy ở các khu vực rìa rừng nhiệt đới và rừng thứ sinh ở Tây Bắc Colombia, giữa sông Cauca và sông Magdalena về phía nam và đông, bờ biển Đại Tây Dương ở phía bắc và sông Atrato về phía tây. Ngoài ra chúng còn sinh sống ở Brazil, nhưng ở đây 2/3 môi trường sống gần như bị phá huỷ.
Chúng sinh sống chủ yếu trên cây và kiếm ăn vào ban ngày, thức ăn chủ yếu của sóc khỉ là trái cây, côn trùng, động vật có xương sống nhỏ, mật hoa và đôi khi là các loài bò sát và loài lưỡng cư, trứng chim.
Những con mồi sẽ bị nó dùng răng cắn vào đầu rồi mới ăn. Nó uống nước bằng cách liếm những hạt sương còn đọng trên lá thay vì nhảy xuống sàn rừng và đi tìm nguồn nước.
Tuy nhiên vào những thời điểm lượng nước đọng trên lá không đủ, buộc chúng phải đi xuống và tìm kiếm nguồn nước.
Khỉ sóc đầu trắng ăn gì?
Chế độ ăn uống của nó bao gồm côn trùng và thực vật, chúng là một nhà phân phối hạt giống quan trọng trong hệ sinh thái nhiệt đới.
Khỉ sóc là những con vật phân tán các hạt giống tuyệt vời trong các hệ sinh thái nhiệt đới. Trong khi loài linh trưởng lớn ăn các hạt lớn, khỉ sóc ăn các hạt nhỏ hơn, hạt sau khi bị thải ra khỏi cơ thể có tỉ lệ nảy mầm cao hơn và việc ăn nhiều các hạt sẽ giúp cơ thể khỉ đẩy lùi các loài ký sinh đường ruột.
Cả nhóm sẽ cùng nhau đi ngủ vào buổi chiều tối và cùng thức dậy đi kiếm ăn và lúc bình minh, chúng dành cả ngày để tìm kiếm thức ăn rồi nghỉ ngơi và chải chuốt. Khi cả đàn đang nghỉ ngơi thì sẽ có một con khỉ tách ra khỏi đàn giống như một kẻ đang đi ngắm cảnh và nhiệm vụ của nó là cảnh báo cho bầy đàn nếu xuất hiện bất kỳ mối đe doạ.
Sinh sản
Khỉ sóc có hành vi xã hội rất cao, các nhóm có khoảng từ 3 đến 13 cá thể, thông thường có khoảng 7 cá thể, được tạo thành từ một hệ thống phân cấp rõ ràng trong đó có một cặp khỉ lãnh đạo và sinh sống chung thuỷ như vợ chồng, và chúng cũng là cặp sinh sản chính trong bầy đàn.
Khỉ cái lãnh đạo thường sinh 1 lần 2 khỉ con và nó sử dụng Pheromone (Pheromone là những chất được sử dụng như những tín hiệu hóa học giữa các cá thể cùng loài, những chất này được tiết ra ngoài cơ thể côn trùng và có thể gây ra những phản ứng chuyên biệt cho những cá thể khác cùng loài.
Đôi khi chất nầy còn được gọi là hormone xã hội (social hormone) hay được xem như một hệ thống thông tin hóa học. Có loài chỉ sản xuất một số ít pheromone, một số loài khác lại có khả năng sản xuất nhiều hơn. Hệ thống pheromone khá phức tạp ở các loài côn trùng sống thành xã hội.) để ngăn chặn những con khỉ cái khác trong nhóm sinh sản.
Chúng còn có các hành vi như vị tha và giao tiếp với nhau bằng một thứ ngôn ngữ chuyên biệt.
Con non được sinh ra sẽ được nuôi dưỡng theo kiểu hợp tác, nghĩa là khi có khỉ con được sinh ra bởi khỉ mẹ lãnh đạo trong nhóm thì các thành viên trong đàn sẽ nỗ lực chăm sóc cho các chú khỉ con, bao gồm các công việc như là bảo vệ, cho ăn, an ủi, thậm chí là tham gia các hoạt động vui chơi cùng với các chú khỉ con.
Hơn nữa ở thời điểm này các khỉ đực trưởng thành thể hiện một mức độ vị tha và sẵn sàng dung thứ ở phần lớn các trường hợp. Khỉ sóc cho thấy mức độ đầu tư của bầy đàn cho thế hệ tương lai là rất cao, và để bảo đảm rằng các con non phải được tồn tại cho đến khi hoàn toàn độc lập.
Trong 20 tuần đầu tiên sau khi chào đời, các khỉ con không thể phát ra các âm thanh như khỉ trưởng thành, và thời gian này giống như con người, các khỉ con đang học phát âm ngôn ngữ. Trong khoảng thời gian này chúng gần như là chỉ nghe để hiểu được ngôn ngữ của giống nòi.
Hiện trạng bảo tồn
Có khoảng 40.000 con khỉ sóc được cho là bị bắt để dùng vào công việc nguyên cứu y học trước năm 1976, cho đến khi số lượng loài khỉ này chỉ còn rất ít thì một lệnh cấm cho tất cả các hành vi gây ảnh hưởng đến loài vật này được ban hành.
Hiện nay, trước việc các sinh cảnh bị phá huỷ do việc phá rừng đã gây ra cho loài vật này một cái kết bi thương nhất. Chúng gần như đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng rất cao, và chúng cũng được xem là một trong những loài linh trưởng hiếm nhất, trong tự nhiên chỉ còn 6000 cá thể còn tồn tại, trong đó chỉ có khoảng 2000 khỉ sóc trưởng thành.
Tuổi thọ
Tuổi thọ trung bình trong tự nhiên là khoảng 13 năm, nhưng một số trường hợp bị nuôi nhốt có thể sống lên đến 24 năm.
Tài liệu tham khảo: