Kỳ tôm hay còn gọi là Rồng đất, Rồng nước Trung Quốc ( Physignathus cocincinus ) là một loài thằn lằn với tên Agamid có nguồn gốc từ Trung Quốc và lục địa Đông Nam Á.
Xem thêm:
Nó còn được gọi là rồng nước châu Á, rồng nước Thái, và rồng nước xanh, riêng ở Việt Nam thì nó được biết đến nhiều với cái tên Kỳ Tôm.
Mô tả
Kỳ tôm có chiều dài cơ thể lên đến 1 m nhưng chiều dài của cái đuôi thường chiếm đến 2/3 chiều dài tổng thể, cơ thể có màu từ tối đến xanh lá cây. Ở kỳ tôm cái thường có thân và đuôi dẹp hơn, vảy thân có kích cỡ khá đều nhau, có một mào ở gáy và một mào lưng nối liền nhau và kéo dài từ gáy đến tận đuôi.
Còn kỳ tôm đực thì có mào (kỳ) cao hơn con cái, ở mặt trong của đùi có từ 4 đến 8 lỗ. Phía trên thân có màu xanh hay xanh thẫm, bụng dưới có màu trắng, đuôi có những đoạn xám nâu xen kẽ với những đoạn màu vàng xanh.
Môi trường sống
Chúng thường sinh sống ở vùng trung du và miền núi trong các bụi cây leo bên bờ suối, cuộc sống của kỳ tôm gắn bó với môi trường nước. Chúng di chuyển nhanh nhẹn trên mặt đất, khi leo lên cây thường bám vào các cành cây mọc ngang trên mặt nước, nó bơi khá giỏi, song chỉ trong những trường hợp cần thiết. Mùa đông kỳ tôm ẩn mình trong các hang hốc khô ráo, hoặc trong các bụi cây mục ẩm.
Nếu khi bị đe doạ kỳ tôm sẽ thả mình rơi từ trên cây xuống nước và lặn dưới mặt nước để đến khu vực an toàn, kỳ tôm có thể lặn trong nước với thời gian lên đến 25 phút, đôi khi nó sử dụng hai chân sau để chạy vào lớp vỏ cây dày đặc nhằm trốn thoát kẻ thù. Những con rắn lớn và các loài chim săn mồi là kẻ thù lớn nhất của chúng.
Bên cạnh rắn và các loài chim săn mồi, con người cũng là một trong những mối đe doạ lớn đối với loài này, con người dùng súng để săn bắt chúng về chế biến thành các món ăn được cho là đặc sản.
Kỳ tôm ăn gì?
Kỳ tôm thường thành lập vùng lãnh thổ riêng cho mình và theo các nhóm nhỏ bao gồm 1 con đực và 1 con cái. Kỳ tôm là loài ăn tạp. Thức ăn chính thường là côn trùng, loài nhiều chân, giun đất , các loài cá nhỏ, động vật có vú nhỏ và kể cả thực vật.
Sinh sản
Mùa sinh sản thường diễn ra vào khoảng từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm. Kỳ tôm mẹ đẻ khoảng từ 5 đến 16 trứng vào một hố cát có độ sâu từ 10 đến 16cm giữa các tảng đá bên cạnh vực nước, rồi lấp cát lên, những khu vực này thường có ánh nắng thường xuyên, để giữ nhiệt độ trong tổ giao động từ 22 đến 32 o C. Trứng sẽ nở trong khoảng từ 60 đến 75 ngày.
Các kỳ tôm non mới nở có chiều dài khoảng 2,5cm, khi nở ra chúng sẽ không nhận được bất cứ sự chăm sóc nào từ kỳ tôm bố mẹ, tất cả chúng phải tự sinh tự diệt, tự cứu lấy mình.
Loài kỳ tôm đang đứng trước nguy cơ bị suy giảm quần thể ít nhất đã là 20%. Trong quá khứ cũng như trong hiện tại, với sự suy giảm số lượng nơi cư trú và chất lượng nơi sinh cư do hoạt động khai thác môi trường tự nhiên, săn bắt và buôn bán trái phép.
Tuổi thọ
Tuổi thọ của kỳ tôm trong tự nhiên khoảng từ 10 đến 15 năm, thậm lên đến 20 năm nhưng thường là khá hiếm.
