[ Mèo cát ] Khi nhắc đến sa mạc, có lẽ điều đầu tiên mọi người sẽ nghĩ đến là bãi cát vàng khổng lồ trải dài, sau đó là cảm giác khát khô cổ. Thứ khan hiếm nhất sa mạc là nước, nước là nguồn sống, không có nước thì không loài vật nào có thể tồn tại lâu dài tại đây.
Xem thêm:
- Chuột Ma Sói Bắt Sống Rắn Độc, Tấn Công Rết, Ăn Thịt Đồng Loại
- Đông trùng hạ thảo – Sâu ở mùa đông là cỏ vào mùa hè
Tuy nhiên, đâu đó trong sa mạc khô cằn ấy, vẫn còn một vài loài đi ngược lại với quy luật của tự nhiên, chúng có khả năng chịu khát đến kỳ lạ. Hơn thế, loài vật này còn có danh hiệu là chúa tể của sa mạc. Có điều gì kỳ diệu ở loài mèo sa mạc này? Hãy cùng tìm hiểu nào.
Mục Lục
Mô tả
Khi bạn nhìn thấy sinh vật có bộ lông siêu dễ thương này, có thể bạn sẽ muốn chạy đến vuốt ve âu yếm chúng. Nhưng khoan, đừng để bộ lông dày mềm mại của nó đánh lừa. Thực tế chúng có một cái tên rất sa mạc, mèo cát.
Mèo cát là thợ săn rất điêu luyện và tàn nhẫn, chúng săn bắt và ăn một loạt các loài vật nhỏ khác bao gồm, rết, chuột, thỏ…
Loài mèo này có cơ thể khiêm tốn, với chiều dài cơ thể của mèo trưởng thành chỉ khoảng 50 cm, trọng lượng cũng khá nhẹ chỉ khoảng 2,8 kg. Đây cũng là một trong những đại diện nhỏ nhất trong họ nhà mèo.
Từ vẻ bề ngoài, mèo cát có phần giống với mèo nhà. Mèo cát có đầu to và tròn, bộ lông chủ yếu có màu vàng cát, trên thân có sọc sẫm màu nhạt hơn, thoạt nhìn trong chúng khá ngộ nghĩnh và đáng yêu. Nhưng điều không ngờ tới ở đây là những chú mèo con tưởng chừng như vô hại này, lại là một trong những kẻ thống trị sa mạc. Ngay cả loài rắn độc nhất sa mạc cũng trở thành bữa ăn cho nó.
Phân bố – Môi trường sống
Mèo cát sinh sống gần như khắp các sa mạc của bán đảo Ả Rập, và một phần ở Trung Á. Và nhắc đến sa mạc, ấn tượng đầu tiên của mọi người thường là nhiệt độ cao và cái nắng như thiêu đốt. Nhưng trên thực tế, điều đáng sợ hơn ở sa mạc không chỉ là cái nóng, ngoài cái nóng còn có nhiệt độ thấp. Nhiệt độ ở sa mạc thậm chí có thể xuống dưới mức đóng băng vào ban đêm.
Dưới sự chênh lệch nhiệt độ lớn như vậy, loài mèo cách đã tìm cách sinh tồn và thích nghi với loại môi trường này. Chúng là loài rất giỏi đào hố, lúc chỉ mới 5 tuần tuổi, mèo con đã học cách đào hang. Vào ban ngày khi nhiệt độ quá cao, mèo cát sẽ lẩn trốn vào hang sâu trong cát để nghỉ ngơi. Độ sâu của những cái hang này khoảng từ 1,5 đến 3 mét.
Trong hang động, mèo cát có thể tránh được cái nắng gay gắt từ mặt trời, đợi đến khi hoàng hôn buông xuống hoặc đêm mát mẻ, chúng mới ra ngoài tìm kiếm thức ăn. Ngoài ra, mèo cát còn có thể chiếm hang của cáo sa mạc, cũng như loài nhím sa mạc hoặc các hang của những loài gặm nhấm khác.
Sau khi xua đuổi chủ nhà ra khỏi hang, cái hang sau đó sẽ được mèo cát cải tạo và mở rộng thêm, biến nó thành một hang động phù hợp cho chính mình. Hơn nữa, mèo cát còn có một lớp lông dày ở bàn chân, lớp lông này có thể giúp mèo cát cách nhiệt hiệu quả khi dẫm chân lên lớp cát nóng.
Ngoài ra, lớp lông ở chân còn có tác dụng làm đệm, giúp chúng bước đi uyển chuyển trên cát mà không để lại bất kỳ dấu vết gì. Đây là một trong những tuyệt chiêu cao thông của mèo cát khi đi săn.
Nhiệt độ xuống thấp vào ban đêm có vẻ cũng không ảnh hưởng nhiều với mèo cát, và tất nhiên đây cũng không phải là vấn đề to lớn, bộ lông dày của mèo cát còn ấm hơn cả lông chồn, giúp nó chịu được nhiệt độ cực thấp vào ban đêm.
Kỹ năng ẩn thân của mèo cát
Mèo cát là loài động vật thích ẩn nấp, có vẻ chúng mong muốn không bị con người nhìn thấy nhất. Năm 2001, mèo cát được người dân phát hiện ở sa mạc Ả Rập, sau đó trong 10 năm liên tiếp, đã không ai còn nhìn thấy dấu vết nào của loài mèo cát cả.
Mãi cho đến năm 2016, chúng chỉ được phát hiện nhờ sự trợ giúp của máy ảnh và bẫy. Trong giới khoa học, mèo cát là một trong những cái tên khó được nghiên cứu và tìm hiểu nhất trong tự nhiên.
Họ khó khăn trong việc tìm thấy chúng vì nhiều lý do. Đầu tiên, những con mèo sẽ tự chôn phân của mình. Một số loài mèo lớn có cách riêng để che giấu phân của mình, còn mèo cát chôn phân của nó trong cát.
Thứ hai, mèo cát có lớp lông đệm ở bàn chân, cộng với phần thân trước linh hoạt, giúp chúng không để lại bất kỳ dấu vết nào khi chúng đi qua, khiến các nhà động vật học vô cùng khó khăn trong vấn đề theo dõi, tìm kiếm. Chúng làm tăng thêm cảm giác bí ẩn.
Thứ ba, Mèo cát chỉ đơn giản là không muốn để bất kỳ ai phát hiện ra mình. Ngay cả vào ban đêm khi mọi người mang ánh sáng tiến đến gần chúng, chúng sẽ nhắm mắt lại. Điều này giúp chúng loại bỏ phản xạ đốm mắt. Lúc này, mèo cát gần như hòa nhập hoàn toàn vào bóng tối.
Thứ tư, loài mèo cát có đôi tai đặc biệt thính, đôi tai lớn và nhạy bén nhô cao hai bên đầu để lắng nghe động tĩnh con mồi dưới bề mặt cát. Nhưng nếu cát lọt vào tai nó, điều này có thể khiến thính giác của chúng bị ảnh hưởng. Đó là lý do tại sao tai của chúng lại được phủ thêm một lớp lông trắng dày, để bảo vệ thính giác khi gặp bão cát.
Mèo cát và vấn đề nước.
Ở đây, mèo cát được dân du mục địa phương gọi là thợ bắt rắn, nó cũng đóng vai trò giống như một chúa tể sa mạc. Ở sa mạc, mặc dù nguồn nước thiếu thốn, nhưng có vẻ điều đó không gây nhiều khó khăn cho chúng. Dựa trên quan sát và kết quả nguyên cứu của các chuyên gia, loài mèo này có thể nhịn uống nước đến hơn một tháng, trong thời gian này chúng chỉ hấp thụ nước chủ yếu qua máu và thịt của con mồi.
Mèo cát có thể sống ở đây và thích nghi được với vấn đề khan hiếm nước, tuy nhiên chúng vẫn đang phải đối mặt với một số nguy cơ.
Tiếng kêu của mèo cát.
Thật ra, loài mèo này không kêu meo meo như mèo nhà, và thực tế chúng hiếm khi tạo ra âm thanh ồn ào nào. Thật bất ngờ khi tiếng kêu của loài mèo cát lại nghe giống như tiếng chó sủa vậy.
Nếu tiếng kêu được phát ra, điều này chủ yếu là để tìm kiếm bạn đồng hành. Vì sa mạc vô cùng rộng lớn, nên tiếng kêu của chúng cũng trở nên rất to để thu hút được đối phương.
Mèo cát săn mồi.
Trong sa mạc, có ít thức ăn, nước uống, vậy ở đây loài mèo cát ăn gì để tồn tại? Để có thức ăn, hàng đêm loài mèo này phải lang thang trên sa mạc một quảng đường dài, chúng đi bộ khoảng 5 – 10 km mỗi đêm để tìm kiếm con mồi.
Đôi tai nhạy bén của mèo cát có thể giúp chúng nghe được âm ở khoảng cách nửa cây số. Tiến con mồi đi trên cát, hoặc hướng con mồi di chuyển trên cát. Mèo cát còn dùng đôi chân khéo léo của mình để đào hố và chôn thức ăn, khi chúng bắt được nhiều con mồi hơn. Những khi khan hiếm thức ăn, chúng sẽ quay lại đào bữa ăn lên thưởng thức nó.
Mặc dù mèo cát có kích thước nhỏ, và có khuôn mặt siêu dễ thương, nhưng thực sự chúng là một trong những thợ săn vô cùng mạnh mẽ, chúng săn bắt rắn rất giỏi.
Khi phát hiện thấy rắn, nó sẽ chạy lại tấn công vào phần cổ con mồi cực nhanh, những chiếc răng sắc nhọn này có thể giết chết con rắn độc chỉ với một lần cắn duy nhất. Mèo cát ra đòn nhanh chóng, mạnh mẽ, quyết đón và dứt khoát, khiến con mồi chết ngay tức khắc.
Sinh sản
Mèo cát sinh sản vào khoảng từ tháng 5 – 6 hàng năm. Trong thời gian này, mèo đực và cái sẽ ở bên nhau một khoảng thời gian ngắn. Sau khi mèo cái mang thai, mèo đực sẽ tự động rời đi. Nhiệm vụ sinh con sẽ được thực hiện chỉ bởi một mình mèo cái.
Mỗi lứa, mèo mẹ có thể sinh sản từ 1 – 5 con non. Theo nghiên cứu của các nhà sinh vật học, số con non mà loài mèo cát sinh sản được trong 1 lứa nhiều nhất là 8 con. Mỗi con non khi mới sinh ra nặng từ 39 – 80 gram, chúng nhỏ nhắn và vô cùng dễ thương. Mèo con được mèo mẹ chăm sóc và bảo vệ, trong các hang động nhỏ.
Khi có sự theo dõi giám sát của mèo mẹ, các con sẽ được chơi đùa quanh lối vào hang động. Và vào lúc khoảng 5 tuần tuổi, các mèo con sẽ được học cách đào cát. Những kỹ năng sinh tồn này phải mất khoảng 4 tháng để hoàn thành. Lúc này, chúng mới có khả năng sinh tồn độc lập.
Khi đàn con đã sẵn sàng để tự mình sinh sống, mèo mẹ sẽ bỏ các con lại để bắt đầu cho cuộc hành trình lang thang khắp nơi. Các con sẽ phải tự mình tìm kiếm vùng lãnh thổ và bắt đầu một cuộc sống tự lập.
Hiện trạng bảo tồn
Suy thoái môi trường sống và mất cồn cát do hoạt động của con người được coi là mối đe dọa lớn đối với quần thể mèo cát ở Tây Á. Trong đó việc săn bắn không kiểm soát và giết chết những kẻ săn mồi bằng mồi tẩm độc là những hoạt động phổ biến.
Nguồn thức ăn của động vật có vú nhỏ của loài mèo này phụ thuộc vào việc có đủ thảm thực vật, có thể gặp những biến động lớn do hạn hán hoặc suy giảm do sa mạc hóa và mất thảm thực vật tự nhiên. Hàng rào của các khu bảo tồn đe dọa loài mèo cát ở Ả Rập Saudi, nơi người ta phát hiện một số cá thể mèo cát bị mắc kẹt trong hàng rào.
Mèo cát cũng bị bắt để buôn bán thú cưng ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và ở Iraq. Mèo cát có thể có nguy cơ lây truyền bệnh từ mèo nhà và mèo hoang xâm lấn các khu vực sa mạc. Ở Ả Rập Saudi, một trong 17 con mèo cát hoang dã đã được xét nghiệm dương tính với vi rút bệnh bạch cầu ở mèo.
Tuổi thọ
Tuổi thọ của mèo cát trong hoang dã chưa được ghi nhận ở thời điểm hiện tại.
Tài liệu tham khảo: wikipedia.org
