Sâm cầm ( Fulica atra ), là một loài chim trong họ gà nước, được tìm thấy ở châu Âu, châu Á, Úc và một phần ở châu Phi. Ở những khu vực nước bị đóng băng vào mùa đông, chúng sẽ di chuyển về phía nam và phía tây của châu Á.
Xem thêm:
Mô tả
Sâm cầm có kích thước chiều dài cơ thể khoảng từ 32-42cm, trọng lượng giao động từ 585-1,100g. Bộ lông phần lớn có màu đen, ngoại trừ mỏ và phần lá chắn trước trán có màu trắng. Chúng là loài chim nước, khả năng bơi khá tốt, điều này thể hiện khá rõ với những ngón chân có các vảy bè ra 2 bên.
Các Sâm cầm chưa trưởng thành có bộ lông nhạt màu hơn, ngực có màu trắng và chưa có tấm lá chắn màu trắng trên đầu. Nhưng khoảng 3 hoặc 4 tháng tuổi bộ lông trưởng thành sẽ phát triển, còn lá chắn màu trắng trên đầu sẽ phát triển đầy đủ khi chúng được 1 tuổi.
Môi trường sống
Chúng thường xuất hiện tại các môi trường nước ngọt, và được nhìn thấy bơi lội trên mặt nước, hoặc đi bộ dọc theo các vạc cỏ ven sông. Sâm cầm là loài ăn tạp, với chế độ ăn là một loạt các con mồi sống nhỏ bao gồm cả trứng của các loài chim nước khác, cũng như tảo, thực vật thuỷ sinh và nó còn ăn cả hạt lẫn trái cây.
Tập tính
Sâm cầm rất ít khi bay trừ khi chúng di cư vào ban đêm, ngoài ra chỉ khi nào gặp nguy hiểm hoặc một lý do đặc biệt nào đó nó mới miễn cưỡng bay lên từ mặt nước, sau khi dùng đôi chân chạy một quảng trên mặt nước làm nước bắn tung toé. Hoặc nó cũng có thể lặn xuống nước để bắt mồi một cách điêu luyện.
Sâm cầm khá ồn ào khi tạo ra các cuộc gọi vào ban đêm. Chúng là loài chim rất hung hăng và bảo vệ lãnh thổ vô cùng mạnh mẽ trong mùa sinh sản. Trong mùa không sinh sản chúng thường tụ tập thành đàn lớn, để giúp nhau bảo vệ tránh bị ăn thịt của những kẻ săn mồi.
Sinh sản
Sâm cầm xây dựng tổ nổi ngay trên mặt nước, bằng cỏ, thân cây thuỷ sinh và cành cây khô. Chim mẹ đẻ tối đa lên đến 15 quả trứng và đôi khi nó có thể đẻ từ 2 đến 3 ly hợp trong một mùa. Thời gian ấp kéo dài khoảng 24 ngày, các con non có thể rời tổ sau một vài ngày.
Thông thường chỉ có một vài con non sống sót, chủ yếu là do các nguyên nhân như không đủ lượng thức ăn cung cấp cho chim non khi chúng mới nở trong 10 ngày đầu, lúc này chúng gần như phụ thuộc hoàn toàn vào chim bố mẹ trong vấn đề thức ăn.
Một số trường hợp chim bố mẹ trở nên vô cùng nhẫn tâm, nếu chim non kêu đói và đòi ăn, chim mẹ có thể dùng mỏ mổ liên tục vào chim non cho đến khi nó ngừng đòi ăn và điều này có thể dẫn đến cái chết cho chim non yếu ớt.
Ngoài vấn đề về nạn đói đe doạ, các sâm cầm non cũng là con mồi cho các loài chim săn mồi như diệc hay chim ó. Nhưng như đã biết chim bố mẹ là những kẻ bảo vệ lãnh thổ vô cùng mạnh mẽ, cho dù là loài chim săn mồi to lớn nhưng nếu tấn công vào tổ thì chúng có thể bị phản ứng mạnh mẽ từ chim bố mẹ.
Một kẻ yếu nhưng biết sử dụng thế mạnh của mình để chiến đấu với điểm yếu của kẻ mạnh, thì tình thế lại trở nên khác. Trong trường hợp này là một con chim ó, kẻ săn mồi mạnh mẽ trên bầu trời, nhưng khi chiến đấu cùng kẻ yếu như sâm cầm dưới nước thì chim ó lại trở thành kẻ yếu ớt đến nỗi phải bỏ mạng.
Hiện trạng bảo tồn
Sâm cầm là loài chim khá phổ biến và được xem là có ít mối quan tâm nhất.
Tuổi thọ
Tuổi thọ chim sâm cầm có thể sống lên đến 20,6 năm.
Tài liệu tham khảo:
