Loài cá, những sinh vật tưởng chừng chỉ quanh quẩn trong môi trường nước, và không thể sống nếu thiếu nước. Tuy nhiên, thực tế thì không phải hoàn toàn như vậy, có những loài cá di chuyển thành đàn trên cạn, hay dùng đạn nước bắn rơi con mồi, đẻ trứng trên lá cây, hoặc thậm chí chúng có thể sống trong môi trường đất khô cằn một thời gian dài mà không cần có nước – Khả năng phi thường.
Xem thêm:
Mục Lục
1 – Cá Phổi Châu Phi – Sống được trong môi trường khô hạn không có nước
Đầu tiên chúng ta sẽ tìm hiểu về một loài cá đặc biệt, với khả năng phi thường mà ít loài cá nào có thể chịu đựng được.
Khi sức nóng gia tăng, mọi thứ bắt đầu mất nước và khô đi, những loài cá khác đã chết khi không có nước. Cá phổi thì lại khác, chúng không đầu hàng số phận, mà bắt đầu công việc của mình…Đào hang, và ẩn mình dưới bùn ẩm ướt.

Cá phổi ăn cả bùn trong quá trình đào hang, rồi thải loại ra ngoài thông qua mang. Sau khi đã đào được một cái hang, chúng tiết ra một loại nước nhầy bao phủ khắp cơ thể. Chất này giống như một loại da tự nhiên tương tự như kén tằm giúp chúng giữ ẩm cho tới khi có nước. Khi chất nhầy này khô đi, nó hình thành một lớp vỏ bảo vệ cá khỏi trận hạn hán.
Khi tình hình ngày càng trở nên tồi tệ hơn, cá phổi bắt đầu kích hoạt trạng thái ngủ hè. Những thay đổi trong các chức năng sinh lý cho phép loài cá này làm chậm lại quá trình trao đổi chất tới mức chỉ còn không tới 1/60 của mức trao đổi chất thông thường, các chất thải gốc protein được chuyển hóa từ amôniắc thành dạng ít độc hại hơn là urê.
Người dân châu Phi biết được điều này, nên vào những tháng thời tiết khô khốc. Họ vác cuốc đến những nơi trước đây là đầm lầy ao hồ, tìm và bắt cá phổi. Khi đã tìm thấy hang, họ ra sức đào, dưới lớp đất cứng những bọc cá phổi kém may mắn dần lộ ra.
Có một câu chuyện kể rằng, khi dòng sông khô hạn trơ đáy. Người dân nơi đây thường lấy bùn làm gạch xây nhà, vô tình, có 1 chú cá phổi đen đủi lọt vào viên gạch đó. Từ đấy nó trở thành 1 phần của ngôi nhà.
Lúc này, tất nhiên nó buộc phải rơi vào trạng thái ngủ đông để chờ cơ hội tái sinh. 6 tháng qua đi, sau 1 cơn mưa lớn, nước mưa làm ẩm tường, người ta bỗng phát hiện ra có chú cá nhỏ đang cố gắng hút lấy nước và bỏ trốn khỏi nhà tù này.
Vậy là sau nửa năm ròng rã, bằng những khả năng vô cùng đặc biệt của mình, chú cá phổi đã may mắn đánh bại thần chết và thoát khỏi bức tường khô cứng.
Cá phổi có thể chờ đến tận 4 năm cho đến khi có mưa, giúp nó thoát khỏi tình trạng ngưng hoạt động. Cuối giai đoạn nằm im lìm, chúng bắt đầu nhúc nhích các cơ để tìm kiếm thức ăn. Và số năng lượng còn lại vẫn đủ cho nó tìm đường về với nước.
2 – Cá Grunion – Đẻ trứng trên bãi cát
Loài cá thứ hai cũng không kém phần độc đáo khi không đẻ trứng trong nước mà chọn một nơi ít ai ngờ tới.
Mùa sinh sản có thể được diễn ra từ tháng 3 đến tháng 8, nhưng một số sinh sản lác đát vào tháng 2 và tháng 9. Sinh sản cao điểm diễn ra vào cuối tháng 3 đến đầu tháng 6.
Cá Grunion bắt đầu đẻ trứng trên bãi biển từ hai đến sáu đêm khi mặt trăng tròn. Khi những con sóng lên cao nhất, cá grunion sẽ nhanh chóng thoát ra khỏi nước, và bắt đầu tiến vào bờ – càng xa nước càng tốt. Khi đã cảm thấy hài lòng với vị trí của mình trên bãi cát, lúc này cá cái bắt đầu hành động, với cái đầu ngước lên cao, để phần đuôi của mình moi một lỗ xuống cát.
Khi cái đuôi bị chìm trong cát, nó bắt đầu xoắn cơ thể của mình, trong khi cái đuôi vẫn tiếp tục đào sâu xuống đất, nó làm như vậy cho đến khi cơ thể lún sâu vào trong cát lên đến phần vây ngực. Lúc này nó gần như đã hoàn thành công việc làm tổ, sau khi cá cái hoàn thành nhiệm vụ, cá đực sẽ có mặt và thực hiện công việc của mình.

Có đến 8 con cá đực cùng cố gắng giao phối với cá cái, bằng cách uốn cong cơ thể quanh cá cái. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, cá đực mau chóng rút lui khỏi bờ biển trở về với đại dương. Tinh trùng cá đực chảy xuống cơ thể cá cái, cho đến khi gặp trứng và thụ tình. Cá cái sau khi đẻ hết số trứng cũng sẽ nhanh chóng quay về biển ở các lược sóng tiếp theo.
Toàn bộ quá trình sinh sản chỉ diễn ra trong khoảng 30 giây. Nhưng một số cá cái sẽ vẫn còn bị mắc kẹt lại trên bờ biển trong vài phút.
Hầu hết các cá cái sẽ đẻ trứng khoảng 6 lần một mùa, và 6 lần này được thực hiện liên tục trong khoảng 15 ngày. Mỗi lần đẻ cá cái có thể đẻ số trứng từ 1600 đến 3600 trứng.
Và trong một mùa tổng số trứng mà cá cái đẻ lên đến tận 18.000 trứng, nhưng với những con cá cái lớn hơn sẽ đẻ được nhiều trứng hơn. Và mỗi con cá đực có thể phóng ra tới một triệu tinh trùng.
Những quả trứng sau đó bị bỏ lại trên bãi cát, và bị lấp kín bởi các con sóng tiếp theo. Trứng không bị chìm vào nước biển, mà sẽ được ấp bởi nhiệt của cát và được điều chỉnh nhiệt độ bởi một phần nước biển còn lưu giữ trong cát.
Trong quá trình ấp, những quả trứng phải chịu sự ăn thịt của các loài chim biển, cùng các loài động vật không xương sống trong cát. Trong điều kiện bình thường, chúng không có cơ hội để nở, cho đến khi xuất hiện các dòng thuỷ triều lên cao trong khoảng 10 ngày.
Tuy nhiên những quả trứng có thể chịu đựng và trì hoãn nở, trong 4 tuần tiếp theo nếu lần ấp đầu tiên không thành công.
Hầu hết những quả trứng sẽ nở, trong vòng 10 ngày nếu được cung cấp đủ nước biển và sự khuấy động của các đợt sóng. Các con non sẽ xé bung lớp vỏ mỏng thoát ra ngoài sau chưa đầy 1 phút.
Khi cá Grunion đang sinh sản trên bãi biển có khá nhiều loài chim biển, vây quanh để tấn công, bắt lấy và ăn thịt. Ngoài các loài chim, còn có các loài cá lớn cũng tranh thủ kiếm ăn trong mùa sinh sản.
Ngay cả con người cũng là một trong những kẻ thù của chúng, con người dạo trên bãi biển bắt tất cả những con cá to béo có thể bắt, rồi đem về lăn bột, chiên giòn.
Kèm theo đó là việc giảm sinh cảnh sinh sản do xói mòn bãi biển, con người xây dựng biển cảng, và nạn ô nhiễm bãi biển. Tất cả như góp phần làm giảm đi số lượng loài cá kỳ diệu này.
Tuy nhiên với luật cấm săn bắt cá vô tội vạ ở California đã giúp ổn định số lượng loài cá này.
3 – Cá mang rổ – Dùng đạn nước bắn rơi con mồi
Khả năng tiếp theo của loài cá không kém phần thú vị, chúng không săn mồi dưới nước như các loài cá khác, mà sử dụng nước làm đạn, và dụng cơ miệng như một khẩu súng để săn mồi.
Cá mang rổ có khả năng săn bắt mồi bằng cách phun nước vào côn trùng, và các loài động vật nhỏ trên cây hoặc vùng đất gần nước khiến chúng rơi xuống. Loài cá này, có thể thực hiện những cú bắn chính xác ở khoảng cách lên đến 3m.
Cá mang rổ có thể làm được điều này một phần là nhờ vào thị lực khác biệt của chúng, thứ hai là khả năng bù đắp cho sự khúc xạ ánh sáng khi nó đi qua giao diện từ môi trường nước tới môi trường không khí khi nhắm tới con mồi.
Chúng thường phun nước vào con mồi ở một góc độ trung bình khoảng 74 °. Những góc độ khác vẫn có thể đat mục tiêu một cách chính xác khi phun nước bọt vào góc giữa 45 ° và 110 °, điều đặc biệt này đã giúp chúng có thể so sánh như những nhà vô địch Thế vận hội trong môn bắn cung.
Khi một chú Cá mang rổ tìm kiếm con mồi mồi, nó quay mắt để hình ảnh con mồi rơi xuống một phần đặc biệt của mắt ở vùng ngoại biên tạm thời của võng mạc. Lúc này đôi môi của nó cũng vừa trồi lên khỏi bề mặt của nước. Chúng làm điều này bằng cách hình thành một rãnh nhỏ trong vòm họng và lưỡi của nó di chuyển vào một kênh hẹp.
Sau đó, nó khép lưỡi lại buộc nước xuyên qua rãnh nhỏ trong miệng, một dòng nước được phun ra từ phần miệng, lượng nước ở phía sau bay nhanh hơn so với nước ở phía trước. Sự khác biệt về tốc độ này làm cho tia nước trở thành một mũi tên trước khi va đập vào con mồi, điều này sẽ giúp chúng bắn con mồi một cách chính xác nhất.
Cá mang rổ đã tận dụng động lực học của nước để tạo ra lực phun chứ không đơn thuần là dùng những phần cơ nội tại trên cơ thể chúng, cụ thể khi phun nước cá mang rổ đã điều chỉnh vận tốc tia nước trong lúc phun để biến đổi hình dạng tia nước khi di chuyển trên không.
Luồng nước phun ra mạnh gấp 6 lần so với lực cơ hàm của cá. lực nước bắn ra này đủ để hạ gục những loài côn trùng, làm choáng váng một số loài chim nhỏ và gây cho người cảm giác đau nhói như bị kim đâm, khi bị trúng đạn con mồi sẽ rơi ngay xuống nước.
Cá măng rổ có thể xác định vị trí con mồi trên mặt nước chính xác hơn cả khi con mồi ở trong nước. Chúng chỉ mất trong khoảng 1/10 giây sau khi bắn trúng luồng nước vào con mồi, cá măng rổ đã có thể xác định được vị trí mà con mồi sẽ rơi trên mặt nước để nhanh chóng tiến đến nuốt gọn.

Không chỉ vậy, chúng còn có thể tính toán được chính xác tác động của trọng lực làm cong đường nước phun làm sao để trúng được mục tiêu. Ví dụ, nếu con mồi ở khoảng cách 10 cm so với mặt nước thì chúng sẽ bắn luồng nước cao 30 cm để nước có thể uốn cong xuống từ 2- 15 cm.
Những con cá con sẽ bắt đầu bắn những tia nước đầu tiên khi chúng dài khoảng 2,5 cm, nhưng những tia nước được chúng bắn ra lúc đầu sẽ không chính xác, và chúng phải học hỏi thêm kinh nghiệm bằng cách nhìn những con cá trưởng thành hơn bắn hạ con mồi. Trong thời gian học tập này, những chú cá con sẽ đi săn ở các khu vực có con mồi dễ bị bắn hạ.
4 – Copella Arnoldi – Loài Cá Đẻ Trứng Trên Lá Cây
Cuối cùng, chúng ta sẽ tìm hiểu về một loài cá không đẻ trứng trên cát như loài grunion mà chọn một nơi an toàn hơn, trên lá cây.
Loài cá nhỏ này có một cách sinh sản vô cùng khác thường, với những con cá đực chăm sóc trứng.
Vào mùa sinh sản, cá đực chọn một vị trí thích hợp, nơi có những tán lá nhỏ nhô cao trên mặt nước. Khi đã thu hút được một con cá cái đến vị trí mong muốn, lúc này cả hai sẽ đồng thời nhảy lên khỏi mặt nước, và cùng nhau phóng lên một chiếc lá, cả hai cố gắng bám vào bề mặt lá trong khoảng tối đa 10 giây.
Tại đây, cá cái sẽ đẻ đợt đầu tiên với số lượng từ 6 – 10 trứng, và trứng sẽ được cá đực thụ tinh ngay lập tức, trước khi cả hai rơi trở lại với nước. Những lứa trứng tiếp theo cũng được diễn ra theo cách tương tự cho đến khi cá cái hết trứng, trong một mùa sinh sản số lượng có thể lên đến từ 100 – 200 trứng.
Sau khi đẻ xong, cá đực sẽ ở lại nơi đây và thường xuyên dùng đuôi hất tung nước lên lá để giữ ẩm cho trứng. Mỗi giờ cá đực có thể thực hiện hành vi hất nước lên lá đến 38 lần, và công việc này sẽ giảm hoặc dừng lại khi trời tối.

Những con cá con sẽ nhanh chóng nở ra sau từ 36 đến 72 giờ, khi nở cá con sẽ nương theo những giọt nước được hất lên bởi cá đực, và rồi sau đó rơi xuống nước.
Tổng kết
Chúng ta vừa tìm hiểu xong 4 loài cá với khả năng phi thường vô cùng đặc biệt, trong tự nhiên rất nhiều loài còn có những khả năng độc đáo hơn, mà loaivat.com chưa biết hết, nếu bạn còn biết thêm loài cá nào có khả năng tương tự hãy comment vào bên dưới giúp ad nhé, cảm ơn các bạn!
Search: Khả năng phi thường, kha nang phi thuong, khả năng phi thường của loài cá, những khả năng phi thường của loài cá, loài cá có khả năng phi thường gì, khả năng phi thường của loài cá Phổi, khả năng phi thường của loài cá Grunion, khả năng phi thường của loài cá Copella Arnoldi, khả năng phi thường của loài cá mang rổ…
Link video về những khả năng phi thường của loài cá



