Ốc mượn hồn hay còn gọi là cua ẩn sĩ (Paguroidea) là tên gọi chung của khoảng 1100 loài có phần bụng không đối xứng, và chúng khắc phục nhược điểm này bằng cách che giấu cơ thể bên trong vỏ của các loài ốc, với nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau.
Xem thêm:
Ốc mượn hồn
Hầu hết các loài đều có bụng dài mềm mại và có hình xoắn ốc, bụng của chúng dễ bị tổn thương và buộc chúng phải bảo vệ bụng khỏi những kẻ săn mồi bằng cách sống ký sinh trong những vỏ sò trống rỗng, nhưng điều đặc biệt là khi chui vào vỏ ốc toàn thân của chúng có thể co lại nằm gọn trong vỏ ốc, cứ như vỏ ốc sinh ra là để cho chúng ký sinh vậy.
Trong quá trình phát triển cơ thể chúng ngày một lớn dần, tại những thời điểm vỏ ốc cũ đã trở nên chật chội, chúng cần thay vỏ ốc mới vừa vặn với cơ thể chúng hơn. May mắn cho chúng là ở bất kỳ thời điểm nào trong quá trình phát triển cũng có sẵn những vỏ ốc vừa vặn với kích cỡ cơ thể chúng ngoài thiên nhiên.
Nhưng một khi cơ thể chúng đã phát triển quá cỡ thì số lượng vỏ ốc phù hợp với kích thước cơ thể chúng trở nên hiếm hoi hơn, lúc này sự tranh giành giữa các con cua ẩn sĩ để sở hữu vỏ ốc trở nên quyết liệt hơn, những con thua cuộc buộc phải mang những vỏ ốc khá chật chội, một khi cơ thể chúng không thể chui hết hoàn toàn vào vỏ ốc, chúng sẽ có nguy cơ bị ăn thịt rất cao.
Đúng như cái tên cua ẩn sĩ, chúng có cách hành sử để thay đổi vỏ ốc cũng vô cùng bí ẩn. Một sự thật mà ít ai có thể ngờ tới rằng khi đổi vỏ ốc, chúng sẽ liên kết tạo thành một đội ngũ lên đến 20 cá thể, rồi bắt đầu xếp thành một hàng dài, ốc mượn hồn nào có cơ thể to nhất sẽ đứng đầu tiên những con có cơ thể bé hơn sẽ đứng phía sau, và dần dần cho đến con cua có cơ thể bé nhỏ nhất đứng ở vị trí sau cùng.
Con cua đứng ở vị trí đầu tiên sẽ thử vỏ ốc to nhất, nếu vỏ ốc vừa vặn với cơ thể, nó sẽ sở hữu vỏ ốc đó nhưng nếu vỏ ốc đó quá to so với cơ thể nó, nó sẽ thông báo với các con cua tiếp theo và nhường vỏ ốc đó cho chúng. Khi con cua tiếp theo thử vỏ và vừa vặn với cơ thể thì nó sẽ bỏ lại vỏ ốc cũ mà bấy lâu sử dụng để đến với vỏ ốc mới, các con cua còn lại sẽ đến và thử cơ thể với vỏ ốc mà con cua lớn hơn vừa bỏ lại. Công việc này cứ thế được tiếp tục cho đến con ốc cuối cùng.
Nhưng không phải cái gì cũng tuyệt đối. Một khi không có vỏ ốc nào phù hợp với kích cỡ cơ thể nữa, chúng sẽ tìm và chui vào bất cứ thứ gì có thể chứa cơ thể chúng, như một cái cốc sứ, hay một cái sọ dừa hoặc thậm chí là một cái sọ người. Lý do xảy ra điều này thứ nhất là số lượng loài ốc mượn hồn ngày một gia tăng, thứ hai là do sự cạn kiệt của vỏ ốc khiến chúng lâm vào đường cùng buộc phải làm như vậy.
Ốc mượn hồn ăn gì?
Đa số ốc mượn hồn thường kiếm ăn vào ban đêm, chúng là loài ăn tạp, nó ăn gần như tất cả những gì có thể ăn mà chúng tìm kiếm được, bao gồm cả thực vật ( như các loài rêu tảo, trái cây và các loại hạt…) động vật ( như các loài cá nhỏ, động vật không xương sống, phù du và các loài sinh vật nhỏ sống trong nước.
Sinh sản
Sau khi giao phối, ốc mượn hồn cái sẽ mang một số lượng lớn trứng trong bụng, trứng sẽ được thả và ấu trùng sẽ lớn lên trong đại dương, nhưng chỉ vài tuần sau đó chúng sẽ tìm kiếm vỏ ốc dưới đáy biển rồi nhanh chóng vào bờ.
Con người và Ốc mượn hồn
Đã một thời con người nuôi loài ốc mượn hồn này như một con vật cưng trong nhà, nhưng thông thường chúng sẽ chết đi sau vài ngày hoặc vài tháng vì người nuôi thiếu kỹ năng chăm sóc. Tuy nhiên nếu nắm rõ kiến thức về chúng, chúng có thể sống đến 32 năm.
Tuổi thọ
Loài ốc mượn hồn này đa dạng cả về số lượng loài và kích thước cũng như hình dạng. Từ các loài chỉ có một vài milimet cho đến vài chục cm, và chúng có thời gian sống giao động từ 12 – 70 năm.
Tài liệu tham khảo:
