Sáo mỏ vàng, hay còn gọi là Great Myna (Acridotheres grandis), là một trong những loài chim phổ biến và được con người yêu thích ở nhiều nơi châu Á, trong đó có Việt Nam. Với dáng vẻ khỏe khoắn, trí thông minh nổi bật và những hành vi khó lường trong tự nhiên, loài chim này mang lại không ít tò mò cho giới quan sát động vật hoang dã.
Xem thêm:
- Họa Mi – Giọng Ca Của Núi Rừng Và Nét Đẹp Trong Văn Hóa Việt
- Chim Gõ Kiến Và Câu Chuyện Bí Ẩn Vẽ Bùa Mở Khóa
Mục Lục
Mô tả
Sáo mỏ vàng là loài chim có kích thước trung bình, dài khoảng 25 cm và nặng từ 95 đến 103 gram. Toàn thân bao phủ bởi lớp lông đen tuyền óng ánh, có ánh xanh tím trên lưng và cánh khi ánh sáng chiếu vào. Đặc trưng nổi bật là chiếc mỏ màu vàng sáng và vùng da trần quanh mắt cũng có màu vàng. Trên đầu có những chiếc lông dựng thành mào xù nhẹ, có thể cong ra phía sau tùy trạng thái cảm xúc hoặc cảnh giác.
Phần cánh có đốm trắng rõ rệt, tạo thành mảng màu đối lập nổi bật khi bay. Chân chim cũng có màu vàng, khỏe, bám chắc giúp chúng dễ dàng di chuyển cả trên mặt đất lẫn cành cây.
Phân bố và môi trường sống
Sáo mỏ vàng phân bố chủ yếu ở Nam Á và Đông Nam Á, bao gồm các quốc gia như Ấn Độ, Nepal, Thái Lan, Myanmar, Lào, Campuchia và Việt Nam. Ở Việt Nam, chúng thường xuất hiện nhiều tại các vùng đồng bằng, nông thôn, rừng rậm thưa, vườn nhà, và cả ở những khu đô thị có cây cối rậm rạp.
Chúng thích nghi rất tốt với môi trường sống có con người, đặc biệt là các khu vực nông nghiệp, nơi nguồn thức ăn phong phú và dễ kiếm.
Tập tính
Sáo mỏ vàng là loài chim thông minh và cực kỳ năng động. Chúng ăn tạp và chủ yếu tìm kiếm thức ăn trên mặt đất. Thức ăn chính bao gồm côn trùng như mối, kiến, sâu bọ, đôi khi là hạt giống, trái cây, quả mọng và gạo. Chúng cũng có khả năng bắt côn trùng trên lưng trâu, bò, thậm chí gắp ve ký sinh trên da các loài gia súc, nên thường thấy chúng theo sau đàn trâu bò ngoài đồng.
Một số cá thể được phát hiện có hành vi tấn công tổ các loài chim khác như cú mèo. Có trường hợp ghi nhận hai con sáo mỏ vàng đã xông vào tổ cú trên cây dừa, gắp từng con chim cú non ra khỏi tổ bất chấp tiếng kêu la. Mặc dù không ăn thịt, hành vi này được cho là để chiếm tổ – một cách chọn chỗ làm tổ an toàn, sẵn có mà không mất công xây dựng. Tuy nhiên, điều này cũng mang đến nguy cơ bị chim mẹ phản công, cho thấy sự táo bạo và linh hoạt trong hành vi của loài chim này.
Khả năng học hỏi và gần gũi con người
Trong môi trường nuôi nhốt, Sáo mỏ vàng có khả năng bắt chước tiếng người, học nói một số từ đơn giản. Điều này khiến chúng được nuôi làm cảnh rất phổ biến. Chim thường quẩn quanh bên người, thân thiện và dễ gần, thể hiện trí thông minh hiếm thấy ở các loài chim hoang dã.
Sinh sản
Mùa sinh sản của Sáo mỏ vàng thường rơi vào mùa xuân – hè. Chúng làm tổ trong hốc cây, mái nhà, thậm chí cả trong các lỗ trên cột điện hay khe tường. Tổ làm bằng cỏ khô, lá cây, rơm rạ… Mỗi lứa, chim mái đẻ khoảng 3–5 trứng, ấp trong khoảng 13–15 ngày. Chim bố mẹ cùng nhau chăm sóc con non đến khi đủ lông đủ cánh.
Hiện trạng bảo tồn và tuổi thọ
Sáo mỏ vàng hiện chưa bị đe dọa nghiêm trọng trong tự nhiên, được xếp vào nhóm “Ít quan tâm” (Least Concern) theo IUCN. Tuy nhiên, việc bị bắt về nuôi quá mức có thể ảnh hưởng đến quần thể trong tự nhiên ở một số vùng.
Tuổi thọ trung bình của loài này trong tự nhiên vào khoảng 6–10 năm, có thể lâu hơn nếu sống trong môi trường nuôi dưỡng an toàn.
Lời kết
Sáo mỏ vàng là loài chim không chỉ có vẻ ngoài bắt mắt mà còn có trí tuệ và hành vi phong phú, phức tạp. Chúng không đơn thuần chỉ là những con chim biết hót, mà còn thể hiện rõ sự thích nghi, khéo léo, táo bạo và gần gũi với con người. Việc hiểu rõ hơn về chúng không chỉ giúp chúng ta yêu quý thiên nhiên hơn mà còn góp phần bảo vệ cân bằng sinh thái nơi chúng tồn tại.
Tài liệu tham khảo:
