Ưng đầm lầy Á-Âu ( Circus aeruginosus ) đây là một trong những loài chim săn mồi điển hình của vùng đấm lầy, chúng là nỗi ám ảnh của các loài chim nước trong khu vực, khi săn bắt chim non và những con chim yếu ớt trong đàn chim nước.
Xem thêm:
- Diều Mướp Đầm Lầy | Loài Chim Săn Mồi Dũng Mãnh Ở Úc
- Diều hen – Loài chim sử dụng thính giác nhạy bén để săn mồi
Mục Lục
Mô tả
Ưng đầm lầy Á-Âu, là loài chim săn đầm lầy khá to lớn, với chiều dài cơ thể từ 48 – 56 cm, sải cánh dài 115 – 135 cm, trọng lượng chim trống giao động từ 400 – 650g trong khi chim mái to lớn hơn một chút, với cân nặng từ 550 – 800g.

Bộ lông chim trống chủ yếu có màu nâu đỏ kèm theo các vệt màu vàng nhạt, nhất là ở khu vực trước ngực. Đầu và vai chủ yếu có màu vàng xám nhạt. Lông đuôi và các lông cánh thứ cấp có màu xám, còn các lông cánh ở ngoài cùng có màu nâu và đen. Chân, bàn chân và khóe mỏ có màu vàng.
Bộ lông chim mái gần như là một màu nâu sô cô la. Đỉnh đầu, cổ họng và phàn vai có màu vàng nhạt. Ở chim mái phần lông màu nâu sô cô la kéo dài từ mắt xuống cổ và nối liền với phần lông màu đen ở cổ và thân. Tạo cho khuôn mặt chim mái có 2 màu rõ rệt.
Các chim chưa trưởng thành có bộ lông tương tự như chim mái, nhưng thường có ít màu vàng hơn, nhất là ở phần vai.
Có một hình thái hypermelanic hiếm gặp (đột biến gen) với phần lớn là bộ lông sẫm màu. Phân loài này thường được tìm thấy nhiều nhất ở phía đông của phạm vi phân bố loài.
Phân bố
Ưng đầm lầy Á-Âu có phạm vi sinh sản rộng rãi, từ khu vực châu Âu và tây bắc châu Phi đến tận Trung Á và các phần phía Bắc của Trung Đông. Có vẻ loài chim này sinh sản ở hầu hết các quốc gia của châu Âu, tuy nhiên chúng gần như không xuất hiện tại các vùng miền núi và cận Bắc Cực Scandinavia.
Trước đây loài chim này rất hiếm nhưng dần càng gia tăng ở Vương quốc Anh, nơi nó đã lan rộng đến tận miền đông Scotland. Ở Trung Đông có các quần thể ở Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq và Iran. Trong khi ở Trung Á, phạm vi sinh sống của chúng mở rộng hơn về phía đông đến tận phía tây bắc Trung Quốc, Mông Cổ và vùng Hồ Baikal của Siberia.

Hầu hết các quần thể Ưng đầm lầy Á-Âu di cư hoặc phân tán. Một số thì trú đông tại các khu vực có khí hậu ôn hòa hơn ở Nam và Tây Âu, trong khi đa số di cư đến Sahel, lưu vực sông Nile và khu vực hồ lớn ở châu Phi, hặc là đến Ả Rập, tiểu lục địa Ấn Độ và Myanmar.
Môi trường sống
Ưng đầm lầy Á-Âu là loài chim ăn thịt điển hình ở vùng đấm lầy ngập nước, đặc biệt là những khu vực có cây lau sậy (Phragntic australis). Trong quá trình di cư chúng thường lui tới khu vực bờ biển và các vùng nước mở, nhưng có vẻ chúng không bao giờ rời xa nước.
Chúng cũng thường lui tới các khu vực đồng cỏ, vùng đất canh tác ở những nơi trũng thấp, hoặc khu đầm lầy nước mặn.
Chim Ưng đầm lấy Á-Âu ăn gì?
Mặc dù là loài chim săn mồi, nhưng Ưng đầm lấy Á-Âu được biết là những kẻ cực kỳ lười biếng và thờ ơ, chúng không săn mồi quá nhiều, và thường chọn những con mồi dễ ăn như chim non ở bờ biển, những con chim bị thương hoặc bị bệnh để săn bắt.
Khi bị buộc phải săn mồi vì cơn đói, loài chim ưng này thường có thói quen bay lượn khá thấp khoảng từ 3 – 5 mét, trên các bãi cỏ để quan sát tìm con mồi. Khi bay đôi cánh được giữ ở tư thế chữ V nông xen kẽ vài nhịp đập rồi lướt.
Con mồi của loài chim ưng này chủ yếu là động vật có vú nhỏ cỡ thỏ non, chim nhỏ, côn trùng, bò sát như rắn, thằn lằn và đôi khi chúng còn săn bắt cả ếch.
Sinh sản
Mùa sinh sản thường diễn ra từ giữa tháng 3 đến đầu tháng 5. Chim trống sẽ làm tổ trên mặt đất trong các bãi lau sậy và lót bằng các cành cây nhỏ, lau sậy và cỏ. Chúng đôi khi cũng làm tổ tại những cánh đồng canh tác, vùng đất thấp, đầm lầy hoặc khu vực ven hồ, suối.
Một ly hợp chim mẹ có thể đẻ từ 3 – 8 quả trứng màu trắng. Thời gian ấp kéo dài khoảng 31 – 38 ngày. Trong thời gian ấp và nuôi chim non, chim trống sẽ mang thức ăn về.

Chim non mới nở được phủ bởi một lớp lông tơ màu trắng, nhưng chỉ sau khoảng 7 ngày tuổi lông ống của chúng sẽ bắt đầu mọc, chim non lớn khá nhanh và chỉ sau 28 ngày tuổi bộ lông đã mọc gần như hoàn chỉnh, các chim non sẽ bắt đầu tập bay sau từ 35 – 40 ngày tuổi.
Hiện trạng bảo tồn
Ưng đầm lầy Á-Âu bị suy giảm mạnh tại một số khu vực ở giữa thế kỷ 19 và cuối thế kỷ 20, do môi trường sống bị phá hủy kèm theo là nạn sử dụng thuốc trừ sâu quá mức.
Chúng còn phải đối mặt với một số mối đe dọa khác, bao gồm cả việc săn bắn chim di cư qua khu vực Đại Trung Hải. Ngoài ra, tổ của chúng cũng dễ bị xáo trộn trong mùa sinh sản do hoạt động thu thập trứng và nguy cơ bị ngộ độc.
Tuy nhiên, rất may mắn là các mối đe dọa đó phần lớn đã được ngăn chặn, và ngày nay loài chim này được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) phân loại là loài có ít mối quan tâm nhất.
Tuổi thọ
Tuổi thọ của chim Ưng đầm lầy Á-Âu khoảng 15 năm (Nguồn), tối đa chúng có thể sống trong môi trường tự nhiên là 20,1 năm (Nguồn).
Link video về loài chim Ưng đầm lầy Á-Âu
Tài liệu tham khảo
