Voi châu Á (Elephas maximus) là loài động vật trên cạn lớn nhất châu Á. Chúng là loài động vật quen thuộc với người dân châu Á, nhất là đất nước Thái Lan. Hơn thế, loài voi này còn có mối quan hệ gắn bó lâu dài từ thời các vị vua ngày xưa cưỡi voi đi đánh giặc. Ngày nay, tại Việt Nam, loài voi này gắn bó với đời sống, lịch sử, văn hóa của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Xem thêm
Mục Lục
Mô tả
Ngoài cơ thể to lớn thì phần vòi và ngà là hai bộ phận đáng chú ý nhất của voi, đầu vòi là phần mũi và môi trên đã tiến hóa thành một ống dài, đa năng. Chiếc vòi này có công dụng cầm nắm, nhặt đồ vật, hút nước, phát ra âm thanh và hơn hết là chiếc vòi còn rất mạnh mẽ.
Hai chiếc ngà là phần răng nanh đã phát triển mà thành, chiếc ngà dài này có thể sử dụng làm vũ khí và nâng vật thể. Chỉ có voi đực mới có cặp ngà lớn, còn voi cái không có ngà.
Trên thế giới, có hai loại voi: voi châu Á và voi châu Phi, sinh sống ở các lục địa khác nhau. Mặc dù chúng tương tự về ngoại hình, sự khác biệt dễ nhận thấy là voi châu Á nhỏ hơn, tai nhỏ hơn, đầu có hai bướu, lưng cong, và nặng khoảng 3-5 tấn.
Môi trường sống
Voi châu Á thích sống tại các cánh rừng thấp và rừng hỗn giao, đồng cỏ, rừng thường xanh nhiệt đới, rừng bán thường xanh, rừng rụng lá ẩm, rừng rụng lá khô và rừng gai khô. Ngoài ra chúng cũng xuất hiện tại các cánh rừng thứ sinh, rừng trồng và vùng có cây bụi.
Phạm vi phân bố
Voi châu Á có mặt ở Trung Quốc, Bangladesh, Ấn Độ, Nepal, Bhutan, Thái Lan, Miến Điện, Lào, Bán đảo Mã Lai, Trung Quốc, Campuchia và Việt Nam.
Phân loài
- Voi Sri Lanka ( Elephas maximus maximus )
- Voi Sumatra ( Elephas maximus sumatranus )
- Voi Ấn Độ ( Elephas maximus indicus )
- Voi Borneo ( Elephas maximus borneensis )
Voi châu Á ăn gì?
Voi châu Á ăn khoảng 150 kg thức ăn mỗi ngày, chủ yếu là cỏ, ngọn cây, vỏ cây, trái cây vv… Đôi khi những con voi con còn ăn chính phân của mẹ nó để bổ sung thêm một số chất dinh dưỡng.
Sinh sản
Những con voi đực đạt được độ tuổi trưởng thành về giới tính khoảng từ 12 – 15 tuổi. Và trong độ tuổi từ 10 – 20, những con voi đực sẽ trải qua hiện tượng hàng năm được gọi là “must” lúc này nó trở nên cực kỳ hung dữ, hàm lượng testosterone cao hơn tới 100 lần.
Trong thời gian này, những con voi đực trưởng thành sẽ chiến đấu với nhau để giành được con voi cái động dục, những trận chiến này diễn ra cực kỳ nguy hiểm. Thời gian mang thai của voi mẹ là từ 18 – 22 tháng, mỗi lứa voi mẹ chỉ sinh một con non, nhưng cũng có khi là sinh đôi.
Voi con mới sinh có cân nặng khoảng 100 kg, nó sẽ bú sữa mẹ trong 3 năm đầu, sau khi voi mẹ sinh con, nó sẽ không sinh sản nữa cho đến khi con voi con cai sữa. Điều này có thể hiểu chu kỳ sinh sản của voi cái là khoảng từ 4 – 5 năm.
Hiện trạng bảo tồn
Hiện nay, mối nguy lớn nhất đối với tồn tại của voi châu Á đến từ sự mất mát, suy thoái và chia cắt môi trường sống, gây ra xung đột ngày càng gia tăng giữa con người và loài voi này. Voi châu
Á trở thành đối tượng săn trộm chủ yếu để lấy ngà, cũng như để thu được các sản phẩm khác như thịt và da.
Nhu cầu về da voi đang ngày càng tăng lên, đặc biệt trong y học cổ truyền Trung Quốc. Điều này đồng nghĩa với việc gia tăng áp lực săn bắn và buôn lậu voi châu Á để đáp ứng nhu cầu thị trường. Việc này không chỉ đe dọa sự tồn tại tự nhiên của loài voi châu Á mà còn làm gia tăng rủi ro về tình trạng bảo tồn của chúng. Để bảo vệ loài voi châu Á khỏi những đe dọa này, hành động bảo tồn và chống buôn lậu là cực kỳ cần thiết.
Theo sách đỏ IUCN hiện xếp loài voi châu Á vào nhóm có nguy cơ tuyệt chủng cao trong tự nhiên. và CITES xếp nó vào danh sách số 1. Thái Lan được xếp vào loại động vật hoang dã được bảo vệ.
Tuổi thọ
Voi là loài động vật sống lâu và rất thông minh. Voi châu Á có thể sống tới 70 năm, và là loài động vật sống theo bầy đàn. Một đàn voi, gọi là đàn, gồm có voi cái và voi con. Đàn được dẫn đầu bởi con voi cái lớn tuổi nhất, là con đầu đàn, mỗi đàn có khoảng 6-7 thành viên.
Tài liệu tham khảo:
