Đại bàng Harpy (Harpia harpyj) đây là một loài chim săn mồi to lớn của vùng Tân bắc giới, hay còn được gọi với cái tên khác, đại bàng châu Mỹ. Chúng là loài chim săn mồi lớn nhất được tìm thấy tại châu Mỹ và cũng là một trong những loài đại bàng lớn nhất thế giới còn tồn tại.
Xem thêm:
- Đại Bàng Vàng | Loài Chim Săn Mồi To Lớn Dũng Mãnh Của Bầu Trời
- Đại bàng Harpy & Đại bàng Philippines – Kẻ nào mạnh hơn?
Phân bố – Môi trường sống
Đại bàng Harpy phân bố từ Mexico, kéo dài qua Trung Mỹ đến tận Argentina. Môi trường sinh sống ưa thích của loài chim săn mồi này, là tại các khu rừng nhiệt đới thấp, có độ cao dưới 900m. Riêng tại một số khu vực ở Trung Mỹ, nơi mà những khu rừng nhiệt đới bị tàn phá, chúng gần như đã tuyệt chủng do mất môi trường sống.
Mô tả
Bộ lông phần phía trên của đại bàng Harpy chủ yếu có màu đen, phía dưới là màu trắng hay sọc đen. Phần đầu có màu xám nhạt, với những túm lông trên đỉnh đầu trông giống như vương miện. Màu đen và xám xuất hiện ở phần phía sau đuôi.
Đại bàng Harpy mái trưởng thành thường nặng 6 – 9 kg, tuy nhiên nếu chúng sinh sống trong môi trường nuôi nhốt, chúng có thể nặng tới 12,3 kg. Trong khi đó, dại bàng trống so với đại bàng mái lại có kích thước nhỏ hơn nhiều với cân nặng chỉ khoảng từ 4 – 4,8 kg. Đại bàng Harpy có chiều cao giao động từ 86,5–107 cm, sải cánh rộng từ 1,76 đến 2,24 m.
Săn mồi
Sở hữu bộ móng vuốt lớn nhất trong số các loài đại bàng, nên đại bàng Harpy có thể săn bắt được những con mồi có trọng lượng khá lớn giao động từ 0,5 đến 9kg. Với chim trống vì thể trạng nhỏ hơn nên chúng thường chỉ bắt được những con mồi nhỏ có trọng lượng chỉ khoảng từ 0,5–2 kg, trong khi chim mái thì có con mồi lớn hơn, giao động từ 6–9 kg.
Các con mồi bao gồm chủ yếu là các loài lười, khỉ, nhím, sóc, thú có túi, thú ăn kiến, và thậm chí cả gấu mèo. Con mồi khác là các loài chim như vẹt, cùng các loài bò sát, kỳ nhông iguana, rắn, kỳ đà Tegu. Đôi khi chúng còn có thể giết cả những con mồi lớn hơn như lợn rừng Nam Mỹ, hươu đỏ và lợn nước capybara.
Khi săn mồi, nếu bắt được những con mồi lớn khiến chúng không có khả năng mang về tổ, chúng sẽ ăn tại chỗ và quay lại nhiều lần để tiếp tục ăn.
Đại bàng harpy còn có xu hướng ngồi đợi con mồi trong các khu rừng, chúng sẽ kiên nhẫn chờ đợi khi đã bay lượn trên bầu trời và phát hiện con mồi chui vào hang, trong quá trình chờ đợi nếu phát hiện những con chim khác lượn lờ gần đó, thì chúng cũng sẽ trở thành con mồi cho đại bàng.
Sinh sản
Trong môi trường sống lý tưởng, tổ đại bàng có thể làm gần nhau. Tại một số vùng của Panama và Guyana, các tổ được làm cách nhau khoảng 3 km. Tại Peru, khoảng cách trung bình giữa các tổ chim là 7,4 km và diện tích trung bình của mỗi cặp sinh sản ước tính lên đến 4.300 ha.
Còn tại các khu vực kém lý tưởng, với rừng bị chặt phá, vùng sinh sản ước tính chỉ khoảng 25 km. Tổ thường có kích thước rộng khoảng 1,2 m và cao 1,5 m, những cái tổ này có thể được sử dụng lại trong nhiều năm. Các tổ đại bàng thường nằm trên cây cao từ 16 đến 43 m, và thường được làm ở ngã ba các nhánh cây.
Không có một khẳng định rõ ràng nào được biết giữa các cặp chim đại bàng harpy, rằng chúng có quan hệ bạn đời. Một cặp đại bàng harpy thường chỉ nuôi một đại bàng con mỗi 2-3 năm. Sau khi đại bàng con đầu tiên được nở ra, quả trứng thứ hai bị bỏ qua và thường không nở trừ khi trứng đầu tiên bị hư hỏng.
Đại bàng harpy mẹ sẽ đẻ 2 quả trứng màu trắng, trứng sẽ được chim mẹ ấp trong khoảng 56 ngày, trong thời gian này chim bố có trách nhiệm đi tìm kiếm thức ăn. Khi đại bàng con được 36 ngày tuổi, nó có thể đứng và bắt đầu tập đi . đại bàng con đủ lông đủ cánh lúc 6 tháng tuổi, nhưng chim bố mẹ sẽ tiếp tục nuôi nó thêm 6 đến 10 tháng nữa. Và sau khoảng từ 4 đến 6 năm, đại bàng harpy con bắt đầu trưởng thành.
Đại bàng trưởng thành có thể tấn công con người, nếu con người làm phiền đến khu vực làm tổ hoặc nó cảm nhận được con người sẽ làm hại đến đại bàng con.
Hiện trạng bảo tồn
Mặc dù loài chim đại bàng harpy vẫn còn tồn tại trong một phạm vi rộng lớn, nhưng sự phân bố và quần thể của chúng đã giảm đáng kể. Các mối đe dọa chủ yếu do bị mất môi trường sống bời nạn khai thác gỗ, chăn nuôi gia súc, phát triển nông nghiệp và hơn nữa nó còn bị đe dọa bởi những kẻ săn bắt, vì họ nghĩ đại bàng là một mối đe dọa thực tế đối với gia súc của họ.
Tuổi thọ
Tuổi thọ chim đại bàng Harpy giao động từ 25 đến 35 năm.
Tài liệu tham khảo:
