Cắt lưng hung (Falco tinnunculus) là một loài chim săn mồi thuộc gia đình họ cắt. Chúng sinh sống phổ biến trên phạm vi rộng lớn, ở châu Âu, châu Á và cả châu Phi, thi thoảng nó còn xuất hiện tại các bờ biển phía đông của Bắc Mỹ.
Xem thêm:
Môi trường sống
Môi trường sống của nó chủ yếu là các vùng ôn đới, nơi có những thảo nguyên rộng mở, những vùng cây bụi và đầm lầy, nó cũng thích nghi với môi trường sống của con người, miễn là nơi đó có các khe đá hoặc toà nhà để chúng làm tổ, thậm chí nó còn xuất hiện tại cả những vùng đất ngập nước.
Mô tả
Cắt lưng hung có chiều dài cơ thể từ đầu đến đuôi giao động từ 32-39cm, với sải cánh từ 65-82cm và cân nặng khoảng từ 136-314g, với chim mái sẽ to và nặng hơn đáng kể. Có thể nói Cắt lưng hung có cơ thể khá nhỏ nhắn so với các loài săn mồi khác. Tuy nhiên về khả năng săn mồi và mức độ hung dữ cũng không hề thua bất kỳ loài săn mồi nào.

Cũng giống như các loài cắt khác, nó cũng có một đôi cánh dài, một cái đuôi dài đặc biệt. Bộ lông chủ yếu có màu nâu hạt dẻ nhạt kèm theo những đốm đen dày đặc, phía dưới mắt có thêm một vệt đen đậm làm cho khuôn mặt trở nên hung dữ hơn. Lớp da trên mặt, quần mắt và đôi chân có màu vàng nổi bật.
Săn mồi
Khi săn mồi cắt lưng hung thường bay lượn trên bầu trời, ở độ cao chỉ từ 10 – 20m so với mặt đất, nó còn có khả năng bay một chỗ như chim ruồi để quan sát con mồi. Giống như các loài chim săn mồi khác, loài cắt này cũng có thị lực vô cùng tốt, để phát hiện ra các con mồi nhỏ từ rất xa.
Khi phát hiện con mồi nó lao xuống vồ lấy con mồi một cách nhanh nhất, sử dụng móng vuốt để giữ lấy con mồi rồi dùng mỏ cắn xé con mồi. Nếu trong chuyến bay không phát hiện con mồi, nó sẽ hạ xuống và đậu ở một nơi gần mặt đất, nơi đây nó đưa mắt quan sát, và sẽ tấn công bất kỳ con mồi nào chuyển động trên mặt đất.
Thức ăn của chúng bao gồm, các loài động vật có vú nhỏ có kích cỡ như chuột, chim (chủ yếu là các loài chim thuộc bộ sẻ), dơi, ếch, thằn lằn và đặc biệt là côn trùng.
Nó còn được quan sát thấy có hành vi bắt nạt cú mèo, một trong những kẻ săn mồi lão luyện với những cú vồ trời giáng. Tuy nhiên cú lại hoàn toàn bất lực trước loài cắt này, nó bắt nạt ngay cả trong tổ chim cú, làm cho chim cú vô cùng sợ hãi.

Không những thế nếu cú bị bắt gặp đang mang theo con mồi, thì cắt sẽ chủ động đuổi theo và cướp cho bằng được con mồi từ miệng cú.
Sinh sản
Công việc sinh sản thường diễn ra vào mùa xuân, tổ được làm trong các khoang, lỗ trên vách đá, cây cối hoặc các toà nhà. Khi đã xác định vị trí làm tổ nó sẽ sinh sản tại đây lâu dài. Chim mẹ sẽ đẻ từ 3-7 trứng, và mỗi quả trứng sẽ được đẻ cách nhau 2 ngày. Thời gian ấp kéo dài từ 4 tuần đến 1 tháng, và chỉ một mình chim mẹ ấp. Nhiệm vụ của chim trống là mang thức ăn về.

Các con non sau khi nở sẽ nhận được sự chăm sóc của cả hai chim bố mẹ trong khoãng 4 đến 5 tuần, trong thời gian này, chim non được học cách tự bảo vệ và săn mồi. Vào mùa sinh sản tiếp theo những con chim non này sẽ nhanh chóng trưởng thành về giới tính.
Tuổi thọ
Tuổi thọ trung bình của một con cắt lưng hung khoảng 16 năm, nhưng một số trường hợp có thể sống lên đến 24 năm.