Đại bàng hung hay Đại bàng thảo nguyên ( Aquila nipalensis ) là một loài chim săn mồi to lớn thuộc họ Ưng ( Accipitridae ), với đôi chân đầy lông nó được xem là thành viên của phân họ Aquilinae. Đại bàng hung khá đặc biệt và là loài chim quốc gia của cả Kazakhstan cũng như Ai Cập.
Xem thêm:
- Đại Bàng Hoàng Đế Tây Ban Nha | Loài Chim Săn Mồi Hiếm Nhất Thế Giới
- Đại Bàng Má Trắng – Bonelli’s Eagle
Mục Lục
Đại bàng hung
Không như các loài chim khác ẩn giấu tổ của mình, đại bàng hung lại khác, chúng thường chọn những khu vực nhô lên khỏi mặt đất để làm tổ. Đây cũng là loài đại bàng duy nhất làm tổ chủ yếu trên mặt đất.

Mô tả
Đại bàng hung có cơ thể khá to lớn, đồ sộ và có vẻ ngoài mạnh mẽ. Bộ lông tổng thể chủ yếu có màu nâu sẫm, màu xám hoặc có thể xám đen xuất hiện ở phần lông đuôi và cánh. Ở những con chim trưởng thành, phần lông sau ót và cổ còn xuất hiện thêm các mảng lông màu từ nhạt đến vàng cam xỉn đến vàng nâu.
Những con chim chưa trưởng thành có bộ lông nhợt nhạt hơn, màu lông chủ yếu từ nâu đến nâu xám, và thường có thêm vệt màu trắng rộng ở phần cánh dười. Những chú chim non này sẽ có được bộ lông trưởng thành sau từ 4 – 5 năm tuổi.
Chiều dài cơ thể trung bình giao động từ 60 – 89 cm, sải cánh dài từ 160 – 200 cm và cân nặng giao động từ 2400 – 3900 g. Với chim mái sẽ to lớn hơn chim trống khoảng 15%.
Chúng sở hữu một cái mỏ có móc cong quặp sắc nhọn màu xám đậm, phần da trần ở khóe miệng và mũi có màu vàng. Mắt màu nâu, chân ngắn kèm theo những sợi lông màu nâu, bàn chân màu vàng kèm theo những cái móng vuốt rất sắc nhọn. Cả hai giới tính đều tương tự nhau.
Phân bố
Mặc dù có phạm vi phân bố khá rộng, nhưng loài đại bàng hung về cơ bản chỉ giới hạn làm tổ ở bốn quốc gia lớn bao gồm: Nga , Kazakhstan , Mông Cổ và Trung Quốc.
Môi trường sống
Đại bàng hung có xu hướng sinh sản tại những vùng đất khô thoáng, như thảo nguyên, các đồng cỏ khô cằn, vùng bán sa mạc và thậm chí là rìa sa mạc. Chúng có vẻ lảng tránh các vùng đất nông nghiệp, các vùng trồng trọt của con người.
Vào mùa đông ở châu Phi, loài chim này sinh sống chủ yếu ở các môi trường xavan và đồng cỏ, đôi khi chúng cũng xuất hiện ở rừng khô… Để dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm thức ăn, chúng có thể sẽ xuất hiện tại các bãi chôn lấp, bãi chứa xác gia xúc hoặc bãi rác…
Tập tính
Khi bay đại bàng hung xuất hiện như một con chim ăn thịt to lớn, ấn tượng, nặng nề với đôi cánh rộng, dài, phần đầu và mỏ nhô ra, nhịp đập cánh chậm rãi.

Đại bàng hung thường có thói quen im lặng ngoài mùa sinh sản, nhưng đôi khi chúng tạo ra các tiếng kêu khá trầm. Chúng có vẻ thích những môi trường thảo nguyên và vùng bán sa mạc nên rất thường xuyên có mặt tại những nơi này.
Chúng kiếm ăn một mình hoặc theo từng cặp trong mùa sinh sản, nhưng sẽ tụ tập thành đàn trong quá trình di cư, chúng cũng có thể tụ tập lại ngoài mùa di cư tại các địa điểm kiếm ăn hiệu quả.
Đại bàng hung ăn gì?
Chúng có thói quen săn mồi từ những nơi ẩn nấp và thường rượt đuổi con mồi cho đến khi tóm được, chúng cũng có thể săn bắt khi đi bộ, hoặc khi bay, bằng cách lượn vòng và bất ngờ bổ nhào xuống.
Đôi khi chúng cũng rình rập những loài gặm nhấm ở lối vào hang, và tóm con vật bằng những móng vuốt. Ngoài ra nó cũng được quan sát thấy lấy trộm thức ăn của những loài chim khác khi bay.
Đại bàng hung chủ yếu săn bắt các loài động vật có vú nhỏ như thỏ rừng, chuột nhảy, sóc đất, nhím… Chúng cũng săn bắt các loài chim nhỏ, bò sát được săn bắt nhiều vào mùa đông, và cả côn trùng.
Có vẻ sóc đất là con mồi mà chúng đặc biệt ưa thích nhất là trong mùa sinh sản. Chúng có vẻ thích các nguồn thức ăn có sẵn mà chúng không cần phải nỗ lực nhiều để có được. Chúng cũng được quan sát thấy ăn cả xác thối trong quá trình di cư đến khu vực trú đông, nhưng chủ yếu là ở những con đại bàng chưa trưởng thành.
Đại bàng hung đôi khi có thể săn bắt hoặc nhặt xác của một số loài động vật to lớn hơn, bao gồm: Chồn núi, Cáo corsac, lửng châu Âu, cáo đỏ, linh dương bứu giáp …
Sinh sản
Sau khi rời khỏi khu vực sinh sản vào cuối tháng 8 để trú đông rồi sẽ xuất hiện trở lại vào khoảng tháng 3. Mùa sinh sản thường đươc diễn ra từ tháng 4 đến tháng 7.
Tổ thường được làm trên mặt đất, nơi có tầm nhìn thông thoáng ra xung quanh. Chúng cũng thường chọn những bụi rậm hoặc cây nhỏ cách mặt đất chừng vài mét để làm tổ.
Tổ là một cái bệ lớn lót bằng các cành cây, vải vụn, xương động vật, lông và phân của một số loài động vật trong khu vực. Tổ có đường kính trung bình khoảng 70 – 100 cm, sâu từ 20 – 50 cm
Chim mẹ đẻ từ 1 – 3 trứng, thời gian ấp kéo dài khoảng 45 ngày. Khi nở chim non được phủ một lớp lông tơ màu trắng, và sẽ dần chuyển sang màu xám hơn.
Sau từ 40 – 43 ngày tuổi bộ lông của chúng gần như đã đầy đủ, nhưng có vẻ nó vẫn chưa thể bay, mà chỉ có thể di chuyển ra xung quanh tổ.

Chim non trưởng thành sau từ 55 đến 65 ngày tuổi, lúc này chúng đã có thể bay, có thể tự ăn mà không cần nhờ đến sự trợ giúp của bố mẹ. Tỉ lệ sinh sản thành công phụ thuộc phần lớn vào sự sẵn có của con mồi.
Hiện trạng bảo tồn
Môi trường sống của loài chim này đang bị phá hủy để làm nông nghiệp, những đám cháy xung quanh tổ ở thảo nguyên, gia súc giẫm đạp lên tổ… Chúng cũng thường bị ngộ độc khi ăn xác chết, cũng như những đường dây điện chắn ngang khiến loài chim này thiệt mạng nếu va phải…
Những nguyên nhân này đã khiến loài đại bàng hung suy giảm đáng kể. Theo Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) thì loài đại bàng hung đang được xem là loài nguy cấp và có nguy cơ tuyệt chủng.
Tuổi thọ
Tuổi thọ trong tự nhiên chưa được biết, nhưng trong điều kiện nuôi nhốt loài đại bàng này có thể sống đến 41 năm.
Link video về loài chim Đại bàng hung
Tài liệu tham khảo: