Kền kền râu ( Gypaetus barbatus ), đây là một loài chim săn mồi ăn thịt và cả xác thối. Chúng là loài duy nhất được biết đến với chế độ ăn bao gồm hầu hết từ 70 đến 90% là xương tuỷ động vật.
Xem thêm:
Mục Lục
Phân bố – Môi trường sống
Kền kền râu sinh sống rải rác tại những khu vực có vách đá cheo leo, trên núi cao ở miền nam châu Âu, Bắc Phi, phía nam châu Phi, tiểu lục địa Ấn Độ và Tây Tạng. Chúng có vẻ thích những nơi hoang vắng, nhưng nhiều kẻ săn mồi, vì nơi đây chúng sẽ tìm thấy cho mình rất nhiều xương.
Mô tả
Kền kền râu có kích thước chiều dài cơ thể từ 94 đến 125cm, với sải cánh dài từ 2,31 đến 2,83m. Với trọng lượng cơ thể từ 4,5 đến 7,8kg. Chim mái sẽ lớn hơn chim trống một chút.
Về cơ bản chúng không thể nhầm lẫn với bất kỳ loài chim nào khác. Không giống như hầu hết các loài kền kền khác, kền kền râu không bị hói đầu. Chúng có một cái đầu hơi nhỏ, tuy nhiên cổ thì có vẻ rất dày và khoẻ. Khi ở trên mặt đất nó có dáng đi lạch bạch khá nặng nề.
Chim trưởng thành có bộ lông chủ yếu màu xám đen, thêm vào các màu gỉ và trắng. Ở phần trán còn xuất hiện thêm màu trắng kem, tương phản với một dải đen ở trước đôi mắt và phần râu dưới cằm.
Màu cam hoặc gỉ sét xuất hiện ở phần đầu, cổ, ngực và đôi chân. Màu sắc này là kết quả của việc tắm, cọ xát cơ thể lên bùn hoặc uống nước ở những vùng có nhiều khoáng chất.
Phần lông đuôi và cánh có màu xám. Các chim non chủ yếu có màu nâu đen trên hầu hết cơ thể, và chúng phải mất đến 5 năm để có một bộ lông trưởng thành.
Kền kền râu ăn gì?
Giống như các loài kền kền khác, chúng cũng là loài nhặt rác, kiếm ăn chủ yếu trên phần thân thịt của các loài động vật đã chết. Xương gần như không được xem là thức ăn cho hầu hết các loài săn mồi, và chúng bị bỏ lại sau khi phần thịt ngon đã được ăn mất, tuy nhiên phần tuỷ trong xương lại có hàm lượng chất béo rất cao.
Một bộ xương còn sót lại trên núi sẽ nhanh chóng mất nước, điều này giúp bảo vệ phần tuỷ tránh khỏi sự tấn công của vi khuẩn. Và Kền kền râu có thể ăn những phần xương này sau nhiều tháng. Khi chúng nuốt chửng những khúc xương, nồng độ axit trong dạ dày sẽ giúp tiêu hoá những khúc xương này trong vòng 24h đồng hồ.
Sử dụng kỹ năng phá vỡ xương
Khi ăn xương, kền kền râu có thể sẽ nuốt toàn bộ khúc xương, có thể sẽ cắn xuyên qua lớp xương giòn với kích thước nhỏ. Hoặc chúng sẽ dùng chân gắp lấy những khúc xương to bay lên không trung, những khúc xương này có đường kính lên đến 10cm và nặng lên đến 4kg, gần bằng với trọng lượng của chúng.
Kền kền râu bay đến độ cao từ 50 đến 150m, và rồi sẽ thả rơi khúc xương xuống những tảng đá to bên dưới, khi xương va chạm vào đá sẽ bị vỡ ra thành nhiều mảnh nhỏ, và tất nhiên phần tuỷ cũng sẽ được giải phóng.
Tuy nhiên kỹ năng này không phải là bẩm sinh, mà do chúng tự học hỏi. Những con kền kền râu chưa trưởng thành thường sẽ nhận lấy thất bại, chúng phải kiên trì thử đi thử lại nhiều lần. Bài học này phải mất đến 7 năm để trở nên thành thạo.
Không chỉ có xương, kền kền râu cũng được biết đã tấn công cả những con mồi sống. Đặc biệt là rùa, chúng có vẻ ưa thích thịt rùa, và sử dụng cách thức tương tự với xương để đập vỡ mai rùa. Những con đại bàng cũng được quan sát thấy giết rùa với hành vi tương tự.
Sinh sản
Thời gian sinh sản của Kền kền râu ở mỗi nơi mỗi khác. Chúng đôi khi là một vợ một chồng, nhưng đôi khi là đa thê. Tổ là một đống cây gậy khổng lồ, chiều rộng lên đến 1m, sâu đến tận 69cm, được đặt trong các hang động trên vách đá cheo leo, hoặc trên các gờ đá cheo leo. Điều này sẽ giúp tổ tránh xa các loài có vú săn mồi.
Chim mẹ đẻ từ 1 đến 2 quả trứng, thời gian ấp trứng kéo dài khoảng từ 53 đến 60 ngày. Sau khi nở con non sẽ ở trong tổ từ 100 đến 130 ngày. Sau đó chúng sẽ được học bay, học cách lấy thức ăn. Và chúng phải phụ thuộc bố mẹ với thời gian rất lâu, lên đến 2 năm.
Hiện trạng bảo tồn
Hiện nay do bị suy thoái môi trường sống, sự xáo trộn của con người, giảm nguồn cung cấp thực phẩm và va chạm với đường dây điện. Khiến số lượng loài chim này suy giảm đáng kể, và rơi vào tình trạng Sắp bị đe dọa.
Tuổi thọ
Kền kền râu hoang dã có tuổi thọ lên đến 21,4 năm. Khi nuôi nhốt chúng có thể sống đến tận 45 năm.
hình như mình nhớ có xem loài chim gì mà nó cũng gắp con rùa xong bay lên cao rồi thả xuống nát mai con rùa luôn, thông minh thiệt