Bồ nông trắng lớn ( Pelecanus onocrotalus ), hay còn được gọi với những cái tên khác như: Bồ nông chân hồng, lềnh đềnh chân hồng. Đây là một loài chim thuộc họ Bồ nông (Pelecanidae).
Xem thêm:
Loài chim này phân bố từ đông nam châu Âu đến châu Á và còn xuất hiện cả ở châu Phi. Chúng thường kiếm ăn tại các đầm lầy và hồ cạn.
Mục Lục
Mô tả
Bồ nông trắng lớn, là một loài chim khổng lồ với chiều dài cơ thể giao động từ 140 đến 180cm, riêng cái mỏ màu hông rất dài đã có kích thước từ 28,9 – 47 cm, kèm theo là một cái túi màu vàng nhạt xỉn. Loài chim này có một sải cánh siêu rộng từ 226 – 360cm, trọng lượng ước tính giao động từ 9 đến 15kg.
Bồ nông trắng lớn có bộ lông chủ yếu màu trắng, kèm theo một màu hồng nhạt trên cổ và màu vàng nhạt ở cái túi phía dưới mỏ. Chúng có đôi mắt màu nâu đỏ đến nâu sẫm, chân màu hồng vàng và có màng giữa các ngón chân. Những bồ nông chưa trưởng thành, phần dưới cơ thể chủ yếu có màu nâu sẫm, phần lông cánh tối màu.
Phân bố và môi trường sống
Phạm vi sinh sống của Bồ nông trắng lớn kéo dài từ Ethiopia, Tanzania, Chad, bắc Cameroons và Nigeria ở Châu Phi, chúng cũng đã được quan sát hoặc báo cáo về việc sinh sản ở Zambia, Botswana và Nam Phi.
Nhìn chung bồ nông trắng lớn là một trong những loài chim có phạm vi phân bố rộng rãi nhất. Chúng có vẻ thích các vùng nước ngọt ấm, có thể là vùng nước ngọt hay nước lợ, những nơi có đầm lầy, đồng bằng châu thổ, các hồ, khu vực cửa sông, vùng ven biển. Chúng cũng thường xuất hiện tại những bãi lau sậy hoặc các hòn đảo nhỏ với mục đích làm tổ.
Ngoài ra một số quần thể còn được tìm thấy quanh năm ở châu Phi, phía nam sa mạc Sahara. Các nhóm bồ nông sinh sản rải rác cũng xuất hiện qua lục địa Á-Âu từ phía đông Địa Trung Hải đến Việt Nam.
Hành vi
Bồ nông trắng lớn thường sinh sống thành các bầy đàn lớn, chúng có vẻ thích nghi tốt với đời sống thủy sinh. Với đôi chân ngắn có màng giúp nó di chuyển tốt trong nước và hỗ trợ tốt trong việc bay lên từ mặt nước. Trong chuyến bay, phần đầu được giữ sát và thẳng hàng với cơ thể, chuyến bay bao gồm một vài nhịp đập chậm và lướt.
Bồ nông trắng lớn ăn gì?
Bồ nông trắng lớn ăn chủ yếu là cá. Chúng bắt đầu kiếm ăn vào sáng sớm và có thể bay hơn 100km để tìm kiếm thức ăn, mỗi ngày một con bồ nông trắng lớn cần có từ 0,9 đến 1,4kg cá. Tương ứng với mức tiêu thụ hàng năm khoảng 28.000.000kg cá.
Túi dưới mỏ của bồ nông có công dụng đơn giản như là một cái muỗng, khi bồ nông đẩy cái mỏ dưới nước, phần mỏ dưới sẽ há ra, tạo một cái túi đầy nước và cá. khi nó ngước đầu lên, cái túi co lại, nước sẽ trào ra và giữ những con cá ở lại.
Thông thường khi kiếm ăn, chúng sẽ tụ tập thành nhóm nhỏ từ 6 đến 8 con bồ nông tạo thành một đội hình móng ngựa trong nước để cùng kiếm ăn. Chúng đồng loạt đưa mỏ của mình xuống nước, tạo thành một vòng tròn các túi mở, sẵn sàng bẩy những con cá trong khu vực. Tuy nhiên khi không hợp tác chúng vẫn sẽ kiếm ăn một mình.
Ngoài tự tìm kiếm những con cá cho mình, bồ nông trắng lớn cũng có hành vi cướp thức ăn của những con chim khác. Trong những thời gian đói và không bắt được cá, chúng cũng ăn cả hải âu và vịt con. Kể cả những con mòng biển cũng bị bồ nông trắng lớn dìm xuống nước cho đến chết đuối trước khi nuốt chửng. Đôi khi chúng cũng bắt và ăn cả chim bồ câu.
Sinh sản
Mùa sinh sản bắt đầu vào khoảng tháng 4 hoặc tháng 5 ở các vùng ôn đới, và ở châu Phi thì gần như là quanh năm, ở Ấn Độ là khoảng vào tháng 2 đến tháng 4. Mùa sinh sản đến một số lượng lớn bồ nông sẽ tụ tập lại và cùng nhau sinh sản.
Ở những nơi khác nhau, cách làm tổ cũng khác nhau: Một số quần thể phần lớn làm tổ trên cây, một số khác thì làm tổ ngay trên mặt đất và lót bằng cỏ, cành cây, lông và các vật liệu khác.
Bồ nông mẹ có thể đẻ từ 1 đến 4 quả trứng mỗi ly hợp, và thông thường là khoảng 2 quả. Thời gian ấp kéo dài từ 29 đến 36 ngày. Các bồ nông con mới nở không lông, nhưng sẽ nhanh chóng mọc ra những sợi lông tơ màu nâu đen. Chúng được cả bổ nông bố và mẹ cùng nhau chăm sóc, và sẽ trưởng thành về giới tính ở tuổi thứ 3 hoặc thứ 4.
Kẻ thù của bồ nông trắng lớn
Với kích thước cơ thể to lớn, bồng nông trắng lớn ít có kẻ thù tự nhiên, tuy nhiên những quả trứng và các chim non yếu ớt có thể làm mồi cho đại bàng, đặc biệt là loài đại bàng biển. Thỉnh thoảng bồ nông trắng lớn và con của chúng bị tấn công bởi những loài thú săn mồi trên đất liền, như sư tử. Ngoài ra cá sấu, đặc biệt là cá sấu sông Nile ở châu Phi sẽ dễ dàng giết và ăn thịt bồ nông khi chúng đang bơi.
Hiện trạng và bảo tồn
Từ năm 1998, bồ nông trắng lớn đã được đánh giá là loài ít được quan tâm nhất trong sách đỏ. Điều này một phần là do chúng có phạm vi phân bố rộng rãi, những hơn 20.000km2, phần khác vì dân số của chúng không bị suy giảm quá nhiều.
Ngày nay, vì con người săn bắt quá mức ở một số khu vực nhất định đề lấy túi, lấy da làm phân bón, và lấy chất béo của chúng để phục vụ trong ngày y học cổ truyền ở Trung Quốc và Ấn Độ. Ngoài ra loài bồ nông trắng lớn còn phải bay đường dài để tìm thức ăn, cộng thêm sự xáo trộn của con người làm mất môi trường sinh sản, săn bắn lấy thịt ở Ethiopia, sự ô nhiễm môi trường… tất cả như góp phần làm suy giảm số lượng loài bồ nông này.
Tuổi thọ
Tuổi thọ của loài bồ nông trắng lớn khoảng 26 năm, tuy nhiên một số tài liệu cho rằng chúng có tuổi thọ cao nhất lên đến 51 năm.
Xem Thêm:
